7 najważniejszych technologii dla sukcesu transformacji energetycznej
W globalnej energetyce rośnie znaczenie czystych technologii. Międzynarodowa Agencja Energetyczna wskazała 7 technologii, których rozwój będzie mieć kluczowe znaczenie dla powodzenia globalnej transformacji energetycznej.
Międzynarodowa Agencja Energetyczna (MAE) opublikowała najnowszą edycję swojego flagowego raportu „World Energy Outlook”. Kluczowy wniosek płynący z raportu to coraz większe znaczenie energii elektrycznej dla globalnego bezpieczeństwa energetycznego.
W ostatniej dekadzie zużycie energii elektrycznej rosło dwukrotnie szybciej niż całkowite zapotrzebowanie na energię, przy czym 2/3 globalnego wzrostu popytu na energię elektryczną w ciągu ostatnich 10 lat wygenerowały Chiny.
Wchodzimy w epokę elektryfikacji
– W poprzednich edycjach raportu „World Energy Outlook” MAE jasno stwierdziła, że przyszłość światowego systemu energetycznego jest elektryczna – i teraz jest to widoczne. W historii energetyki byliśmy świadkami epoki węgla i ropy naftowej – a obecnie szybkim krokiem wkraczamy w epokę elektryczności, która zdeterminuje kształt przyszłego globalnego systemu energetycznego i będzie w coraz większym stopniu opierać się na czystych źródłach energii elektrycznej – komentuje dyrektor wykonawczy MAE dr Fatih Birol.
Autorzy raportu szacują, że w kolejnych latach popyt na energię elektryczną na świecie będzie rósł co roku o wartość równą całkowitej rocznej konsumpcji energii elektrycznej w Japonii. Takie jest założenie podstawowego scenariusza rozwoju globalnej energetyki w „World Energy Outlook 2024” – określonego jako Stated Policies Scenario (STEPS).
Jeszcze szybszy wzrost popytu na energię elektryczną zakładają zawarte w raporcie ambitniejsze scenariusze, przewidujące szybszą dekarbonizację globalnej gospodarki: Announced Pledges Scenario (APS) oraz Net Zero Emissions by 2050 (NZE).
7 kluczowych technologii
Międzynarodowa Agencja Energetyczna w swoim raporcie wskazuje 7 technologii, których rozwój jest niezbędny w celu przyspieszenia dekarbonizacji i elektryfikacji globalnej energetyki.
Wśród 7 najważniejszych technologii znajdują się: na pierwszym miejscu fotowoltaika, następnie energetyka wiatrowa, energetyka jądrowa, elektromobilność, pompy ciepła, czysty wodór oraz wychwytywanie CO2. Zdaniem autorów raportu te technologie razem zapewnią 3/4 redukcji globalnych emisji CO2 do roku 2050 w 2 z 3 podstawowych scenariuszy rozwoju globalnej energetyku ujętych w raporcie: Announced Pledges Scenario (APS) oraz Net Zero Emissions by 2050 (NZE).
Pozostałą redukcję emisji CO2 mają zapewnić zwłaszcza bioenergetyka, geotermia oraz rozwiązania związane z poprawą efektywności energetycznej.
Generacja ze źródeł niskoemisyjnych, na czele z odnawialnymi źródłami energii, we wszystkich scenariuszach zawartych w raporcie – w tym w bazowym scenariuszu STEPS, jak i APS oraz NZE – ma rosnąć szybciej niż zapotrzebowanie na energię elektryczną, zmniejszając w ten sposób udział paliw kopalnych w elektroenergetyce.
Autorzy raportu wyliczają, że w 2023 r. odnawialne źródła energii zapewniły 30 proc. światowych dostaw energii elektrycznej, podczas gdy udział źródeł spalających paliwa kopalne spadł do 60 proc., co stanowi najniższy wynik od 50 lat.
MAE ocenia, że do 2035 r. udział fotowoltaiki i energetyki wiatrowej w wytwarzaniu energii elektrycznej na świecie w ramach scenariusza STEPS przekroczy 40 proc., a do 2050 r. wzrośnie do prawie 60 proc. We wszystkich trzech scenariuszach udział energii jądrowej ma się utrzymać na poziomie bliskim 10 proc.
Rozwój czystych technologii to sukces Chin
Dyrektor wykonawczy MAE dr Fatih Birol w komentarzu do najnowszego raportu podkreśla rosnącą rolę Chin, które dominują w rozwoju niemal każdej kluczowej technologii z obszaru transformacji energetycznej.
– Niezależnie od tego, czy chodzi o inwestycje, popyt na paliwa kopalne, zużycie energii elektrycznej, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, rynek pojazdów elektrycznych czy produkcję czystych technologii, żyjemy obecnie w świecie, w którym prawie każda historia energetyczna jest w istocie historią Chin. Tylko jeden przykład: ekspansja energii słonecznej w Chinach postępuje obecnie w takim tempie, że na początku lat 30. XXI w. – za niecałe 10 lat – sama produkcja energii słonecznej w Chinach mogłaby przekroczyć całkowite dzisiejsze zapotrzebowanie na energię elektryczną w Stanach Zjednoczonych – komentuje dr Birol.
Nadpodaż ropy i gazu szansą na szybsze odejście od paliw kopalnych
Międzynarodowa Agencja Energetyczna podkreśla, że kolejne konflikty na świecie zwiększają konieczność przyspieszenia transformacji energetycznej, a także postawienia na czyste technologie, jednocześnie gwarantujące lokalne bezpieczeństwo energetyczne.
W ocenie autorów raportu „World Energy Outlook 2024” niskoemisyjne źródła będą pokrywać ponad połowę globalnego zapotrzebowania na energię jeszcze przed 2030 r. Niemniej jednak nie osiągnęliśmy jeszcze szczytu, jeśli chodzi o zapotrzebowanie na paliwa kopalne – węgiel, ropę i gaz. Zdaniem ekspertów MAE ma on nastąpić na koniec obecnej dekady.
Fatih Birol ocenia, że w drugiej połowie tej dekady możemy doświadczyć nadwyżek ropy naftowej i gazu ziemnego, co – w zależności od ewolucji napięć geopolitycznych – przyniesie zupełnie inny świat energii niż ten, którego doświadczyliśmy w ostatnich latach w czasie światowego kryzysu energetycznego.
Dyrektor wykonawczy MAE podkreśla, że będzie to oznaczać presję na obniżkę cen energii, co zapewni pewną ulgę konsumentom, którzy mocno odczuli skoki cen energii. Będzie to jednocześnie w jego opinii „chwila wytchnienia” dla decydentów, dająca możliwość „skupienia się na zwiększeniu inwestycji w przejście na czystą energię i eliminacji nieefektywnych dotacji do paliw kopalnych”.
Za mało inwestycji w sieci i magazyny energii
Autorzy raportu „World Energy Outlook 2024” podkreślają, że na drodze do szybszej dekarbonizacji i elektryfikacji globalnej energetyki mogą stanąć ograniczenia wynikające ze zbyt małej przepustowości i elastyczności systemów elektroenergetycznych.
MAE wylicza, że obecnie na 1 dolar zainwestowany w odnawialne źródła energii przypada jedynie 0,6 dolara zainwestowanego w rozbudowę sieci i magazynów energii. Zdaniem autorów raportu to musi się szybko zmienić.
„Bezpieczna dekarbonizacja sektora energii elektrycznej wymaga, aby inwestycje w sieci i magazynowanie rosły jeszcze szybciej niż w przypadku czystej generacji, a wskaźniki inwestycji powinny wynosić 1:1. Wiele systemów elektroenergetycznych jest obecnie narażonych na coraz częstsze ekstremalne zjawiska pogodowe. Potrzebne są działania mające na celu zwiększenie ich odporności i bezpieczeństwa” – podkreślają autorzy raportu.
Piotr Pająk
piotr.pajak@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
najwazniejsza technologia to chciejstwo dysydentow.