Rząd przyjął ważne zmiany dla prosumentów

Rada Ministrów uchwaliła projekt nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii mający poprawić warunki funkcjonowania prosumentów w net-billingu. Nowe prawo ma ponadto przyspieszyć wydawanie pozwoleń dla odnawialnych źródeł energii. Zmienią się także warunki bilansowania energii z małych instalacji OZE.

Projekt nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii, który wczoraj (14 października) przyjęła Rada Ministrów, został przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Teraz projektem zmian w ustawie o OZE zajmie się Sejm.

Net-billing dla prosumentów na nowych zasadach

Głównym celem przyjętego przez rząd projektu nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii jest uatrakcyjnienie działalności prosumentów objętych rozliczeniami w net-billingu, a więc prosumentów, którzy zgłosili przyłączenie do sieci po 31 marca 2022 r., ale także prosumentów działających wcześniej w systemie net-meteringu (opustów), którzy później zdecydowali się przejść na nowy system.

REKLAMA

Przygotowując najnowszy projekt nowelizacji ustawy o OZE, Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapowiedziało wprowadzenie do niego rozwiązań, które sprawią, że rozliczenia nadwyżek energii wysyłanej do sieci w net-billingu staną się atrakcyjniejsze.

W ostatnich miesiącach wartość energii oddawanej do sieci przez prosumentów w net-billingu systematycznie maleje, a sporo zamieszania wśród aktualnych i potencjalnych właścicieli domowej fotowoltaiki wywołało przejście ze średniej ceny miesięcznej w net-billingu na cenę naliczaną za okresy niezbilansowania (docelowo powinna się ona zmieniać co 15 minut, ale na razie w praktyce zmienia się co godzinę).

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poprzez zmiany w prawie dla odnawialnych źródeł energii chce zachęcić do korzystania z net-billingu i poprawić warunki rozliczeń w tym systemie. Najnowsza wersja projektu nowelizacji ustawy o OZE, którą wczoraj przyjęła Rada Ministrów, utrzymuje rozwiązania wcześniej zapowiedziane przez resort klimatu.

Ministerstwo przypomina, że zgodnie z obowiązującą wersją ustawy o OZE wyliczenie wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez prosumenta, zapisanej na depozycie prosumenckim, odbywało się do połowy 2024 r. według tzw. rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej (RCEm). Natomiast od 1 lipca 2024 r. wartość depozytu prosumenckiego powinna być wyliczana na podstawie rynkowej ceny energii elektrycznej (RCE).

Prosumenci będą mogli wybrać między ceną RCEm i RCE

Zmiany, które zostały zaproponowane w projekcie nowelizacji ustawy o OZE, zakładają umożliwienie dalszego rozliczania na podstawie RCEm prosumentów, którzy weszli do net-billingu do połowy 2024 r. Ci prosumenci będą mogli zmienić sposób rozliczeń na rozliczenie z uwzględnieniem ceny RCE. Potrzebne będzie do tego złożenie odpowiedniego oświadczenia sprzedawcy energii.

Zachętą do korzystania z ceny RCE ma być możliwość zwiększenia wartości zwrotu niewykorzystanych przez prosumenta środków za wprowadzoną do sieci energię w okresie kolejnych 12 miesięcy do 30 proc. Jeżeli natomiast dany prosument zdecyduje się nadal stosować cenę RCEm, to wysokość zwrotu jego nadpłaty nie ulegnie podwyższeniu i jak dotychczas będzie wynosić do 20 proc. wartości energii wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot nadpłaty.

Wyższa wartość depozytu prosumenckiego

Kolejną kluczową zmianą w net-billingu ma być zwiększenie wartości energii oddawanej do sieci od dnia wejścia w życie nowych przepisów o współczynnik 1,23. Zwiększenie wartości depozytu prosumenckiego dotyczącego danego miesiąca kalendarzowego o współczynnik korekcyjny 1,23 i jego przyporządkowanie do konta prosumenckiego ma następować w kolejnym miesiącu kalendarzowym.

Resort klimatu podkreśla, że dzięki zastosowaniu współczynnika 1,23 zmaleje różnica między rynkową ceną energii dla prosumenta a obowiązującą go stawką za energię pobieraną z sieci. Ta zmiana ma dotyczyć zarówno prosumentów, którzy rozpoczęli działalność przed 1 lipca 2024 r., jak i tych, którzy zgłosili przyłączenie do sieci w późniejszym terminie – korzystających z ceny RCEm lub RCE.

Starsi prosumenci, którzy zdecydowali się przejść z rozliczeń w net-meteringu na net-billing, otrzymają prawo do rozliczeń po cenie RCE z uwzględnieniem współczynnika 1,23 i możliwość zwrotu do 30-proc. depozytu – od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożyli oświadczenie o zmianie sposobu rozliczeń.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska podkreśla, że zmiany polegające na zwiększeniu wartości depozytu u prosumentów korzystających z net-billingu nie będą miały wpływu na portfele pozostałych odbiorców energii.

Mniej korekt ceny RCEm

Dodatkowa zmiana w ustawie o OZE na dotyczyć korekty wartości RCEm w kolejnych miesiącach. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zaznacza, że w net-billingu korygowanie danych pomiarowych w związku z rozliczeniem ceny RCEm jest możliwe przez kolejnych 12 miesięcy po miesiącu rozliczanym.

Zaproponowana w projekcie nowelizacji ustawy o OZE zmiana progu takiej korekcji z 0,1 proc. do 2 proc. ma skutkować zmniejszeniem koniecznych korekt rozliczeń, a co za tym idzie zmniejszeniem kosztów rozliczania prosumentów działających w net-billingu.

Zmiana w systemie opustów

Najnowszy projekt nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii zawiera także przepisy, które dotyczą prosumentów rozliczających się w net-meteringu (systemie opustów) – a więc tych, którzy zgłosili przyłączenie mikroinstalacji do 31 marca 2022 r.

W zakresie net-meteringu resort klimatu zaproponował wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym w przypadku zmiany systemu rozliczania na net-billing do konta prosumenta zostanie doliczona wartość energii wytworzonej i niezużytej wcześniej w net-meteringu. Wartość tej energii będzie ustalana na podstawie średniej miesięcznej ceny rynkowej obowiązującej dla miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym prosument zakończy rozliczanie się w oparciu o net-metering. Resort klimatu zapewnia, że uregulowanie tej kwestii pozwoli na sprawiedliwą zmianę systemu rozliczania.

REKLAMA

Przyspieszenie w wydawaniu pozwoleń dla OZE

Przyjęty wczoraj przez Radę Ministrów projekt nowelizacji ustawy o OZE ma implementować do polskiego prawa kilka unijnych regulacji z obszaru energetyki.

Jedna z nich to rozporządzenie Rady (UE) 2022/2577 ustanawiające ramy służące przyspieszeniu wdrażania rozwiązań w zakresie energii odnawialnej. To rozporządzenie weszło w życie pod koniec 2022 r., jednak do tej pory zawarte w nim przepisy nie zostały wdrożone do polskiego prawa.

Autorzy nowelizacji ustawy o OZE, kierując się tym rozporządzeniem, zaproponowali wprowadzenie do ustawy o OZE krótszych terminów w procedurach niezbędnych do instalowanych w budynkach m.in. pomp ciepła czy fotowoltaiki oraz ewentualnie współpracujących z nią magazynów energii. Przykładowo termin wydania warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej ma zostać skrócony z 120 lub 150 dni (w zależności od grupy przyłączeniowej) do 45 dni, a wydanie pozwolenia na budowę ma zajmować nie dłużej niż 30 dni (dotychczas 65 dni).

Jednocześnie autorzy projektu nowelizacji uznali, że już obecnie obowiązujące krajowe przepisy w zakresie procedur odwoławczych zapewniają możliwość stosowania unijnego rozporządzenia o przyspieszeniu inwestycji w OZE. Resort klimatu tłumaczy, że w krajowym stanie prawnym decyzję, która uzyskuje status ostateczności, wydaje organ pierwszej instancji, a postępowanie przed organem drugiej instancji co do zasady nie jest obligatoryjne. Dochodzi do niego dopiero wtedy, kiedy strona nieusatysfakcjonowana rozstrzygnięciem organu pierwszej instancji zdecyduje się na skorzystanie ze środka odwoławczego.

Bilansowanie handlowe w małych instalacjach OZE

Inna zmiana zaproponowana przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska jest związana z nowelizacją unijnego rozporządzenia GBER określającego zasady pomocy publicznej, które muszą zostać spełnione, aby była ona zgodna z rynkiem wewnętrznym Unii Europejskiej.

Resort klimatu podkreśla, że nowością w stosunku do poprzedniej wersji rozporządzenia GBER jest zawarte w nim odesłanie do unijnych przepisów, które znacząco zmienia wymagania dla wytwórców energii elektrycznej w instalacjach OZE.

Przygotowana w resorcie klimatu nowelizacja ustawy o OZE zakłada kontynuację systemów wsparcia dla wytwórców energii elektrycznej w instalacjach OZE do 1 MW w nowej formule zgodnej z przepisami unijnymi.

Od 1 stycznia 2026 roku prawo do gwarantowanego odbioru energii przez sprzedawcę zobowiązanego oraz zwolnienie z obciążeń dotyczących bilansowania handlowego będzie dotyczyło wytwórców w instalacjach o mocy poniżej 200 kW. W okresie przejściowym, czyli od wejścia w życie nowych przepisów do końca 2025 r., takie prawo będzie przysługiwało wytwórcom w instalacjach o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 400 kW.

Podobne zmiany wynikające z rozporządzenia GBER będą mieć także wpływ na system aukcyjny w odniesieniu do wytwórców energii elektrycznej w instalacjach OZE o mocy poniżej 500 kW, którzy wygrali aukcję, a od których zakupu energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii dokonuje sprzedawca zobowiązany. W ich przypadku zostaną zastosowane podobne ograniczenia mocowe w okresie od dnia wejścia w życie przepisów ustawy do końca 2025 r. (ograniczenie do 400 kW) oraz po 1 stycznia 2026 r. (200 kW).
.

.

Ulgi w opłatach za energię

Najnowszy projekt nowelizacji ustawy o OZE obejmuje także wynikające ze zmian w prawie unijnym nowe zasady pomocy publicznej przyznawanej w postaci ulg dla odbiorców energochłonnych. Nowe zapisy mają przenieść do polskiego prawa regulacje zawarte w przygotowanych przez Komisję Europejską tzw. Wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę klimatu i środowiska oraz cele związane z energią z 2022 r. (CEEAG).

Zaktualizowana zostanie lista sektorów objętych systemem wsparcia. Dzięki temu zwiększy się liczba firm, które będą mogły korzystać z ulg dla odbiorców energochłonnych.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska informuje, że w związku z koniecznością dostosowania przepisów ustawy o OZE do CEEAG zdecydowano o wprowadzeniu opłaty wyrównawczej. Opłata ta będzie nakładana na odbiorców energochłonnych tylko w przypadku skorzystania przez nich z ulg określonych w ustawie o OZE oraz wyłącznie wtedy, gdy łączna stawka opłat, o których mowa w przepisach ustawy o OZE, w wyniku stosowania tych ulg wyniesie mniej niż 0,50 euro za MWh.

Resort klimatu tłumaczy, że taka wartość stanowi minimalny wymóg odnośnie do wysokości opłat określonych w wytycznych CEEAG, a opłata wyrównawcza ma jedynie zwiększyć opłaty do tego poziomu, jeżeli okażą się one niższe. Autorzy nowych przepisów podkreślają, że brak tego przepisu mógłby narazić udzielaną pomoc publiczną na ryzyko podważenia jej pełnej zgodności z CEEAG.

Piotr Pająk

piotr.pajak@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.