Wyższy podatek od farm PV – zamierzony cel czy efekt uboczny nowych przepisów?

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt nowelizacji ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Wdrożenie nowych przepisów tworzy ryzyko dużego wzrostu wysokości podatku of farm fotowoltaicznych.

Część z proponowanych w ramach projektu zmian jest skutkiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 lipca 2023 r. (sygn. SK 14/21). Trybunał stwierdził w nim, że zawierający definicję budowli art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: Ustawa) jest niezgodny z Konstytucją RP.

Nie wchodząc w tym miejscu w szczegóły uzasadnienia wyroku –  w ocenie Trybunału definicja ta jest zbyt nieprecyzyjna i nie pozwala na jednoznaczne ustalenie przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Skutkiem wyroku jest utrata mocy obowiązującej wspomnianego przepisu po upływie 18 miesięcy od daty ogłoszenia wyroku.

REKLAMA

Nowa definicja oznacza wyższy podatek od elektrowni PV

Proponowana w ramach projektu nowa definicja budowli została jednak skonstruowana w taki sposób, że jej przyjęcie mogłoby oznaczać drastyczną podwyżkę podatku od nieruchomości należnego od niektórych budowli, w szczególności od elektrowni fotowoltaicznych. Zgodnie bowiem z projektowaną zmianą art. 1a ust. 1 pkt 2) lit. a) Ustawy budowlą miałyby być „obiekty wymienione w załączniku nr 4 do ustawy, a także instalacje i urządzenia, jeżeli stanowią wraz z tym obiektem całość techniczno-użytkową”.

Zgodnie natomiast z projektowanym art. 1a ust. 1 pkt 2b) Ustawy przez „całość techniczno-użytkową” rozumie się „zespół elementów, które są niezbędne do realizacji określonego celu gospodarczego, powiązanych ze sobą w taki sposób, że żaden z nich nie może zrealizować tego celu samodzielnie, a brak któregokolwiek z tych elementów uniemożliwia jego realizację”.

Z kolei załącznik nr 4, do którego odwołuje się projektowana definicja budowli, wymienia w pozycji 26: „wolno stojące trwale związane z gruntem instalacje przemysłowe”. Projekt definiuje przy tym użyte tu pojęcie „trwałego związania z gruntem” jako „takie związanie obiektu budowlanego z gruntem, które zapewnia mu stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym, mogącym go zniszczyć, spowodować przemieszczenie lub przesunięcie się na inne miejsce” (projektowany art. 1a ust. 1 pkt 2c) Ustawy).

Z zestawienia powyższych definicji można zatem wyprowadzić wniosek, że zgodnie z załącznikiem nr 4 do Ustawy instalacja fotowoltaiczna będzie uznawana za „wolno stojącą, trwale związaną z gruntem instalację przemysłową” – będzie ona zatem budowlą w rozumieniu Ustawy. W przeciwieństwie jednak do obowiązującej obecnie definicji budowli, projektowana definicja objęłaby swoim zakresem nie tylko części budowlane instalacji fotowoltaicznej, ale również same panele fotowoltaiczne, jako „urządzenia stanowiące z nią całość techniczno-użytkową”.

Tak może wzrosnąć wysokość podatku od farmy fotowoltaicznej

Przypomnijmy przy tym, że w odniesieniu do budowli stawka podatku od nieruchomości wynosi obecnie 2% jej wartości, liczonej zgodnie z zasadami wskazanymi w Ustawie. Chociaż projekt nie zmienia ani wspomnianej stawki, ani sposobu obliczania wartości budowli, to opisywane wyżej objęcie definicją budowli także paneli fotowoltaicznych bardzo znacząco podwyższyłoby wysokość tego podatku.

REKLAMA

Z wyliczeń eksperckich dokonanych na podstawie inwestycji w elektrownie fotowoltaiczne realizowanych obecnie przez grupę PAD RES wynika, że przy aktualnych zasadach opodatkowania elektrowni fotowoltaicznych podatkiem od nieruchomości wysokość tego podatku można szacować na około 17 tys. zł za 1 MW. Natomiast po omawianej zmianie przepisów wysokość tego podatku wzrosłaby aż do około 56 tys. zł za 1 MW, co oznacza przeszło trzykrotny wzrost. Jest to oczywiście efekt wynikającej z projektu konieczności wliczenia do podstawy opodatkowania wartości paneli fotowoltaicznych [red.: wcześniej podawaliśmy szacunki innych deweloperów farm PV wskazujące na mniejszą aktualną wysokość podatku i ryzyko nawet 10-krotnego wzrostu kosztów opodatkowania farm fotowoltaicznych].

Nietrudno zatem o wniosek, że tak drastyczne zwiększenie opodatkowania może mieć negatywne skutki dla sektora energii odnawialnej w Polsce. Zwiększenie i tak już wysokich kosztów podatku od nieruchomości może sprawić, że część planowanych inwestycji w wielkoskalowe elektrownie fotowoltaiczne stanie się nieopłacalna (zwłaszcza tych, które już teraz balansują na granicy rentowności).

Ponadto dodatkowe koszty poniesione przez inwestorów mogą ostatecznie przełożyć się na wyższe ceny energii elektrycznej dla odbiorców końcowych. Z punktu widzenia każdego inwestora koszty podatków są elementem kosztów projektu, a te muszą znaleźć swoje odzwierciedlenie w stosowanych przez niego marżach, aby realizacja projektu się opłacała. W efekcie rzeczywisty koszt podwyżki podatku mogą ponieść konsumenci.

Warto także podkreślić, że projektowane zmiany są niespójne z dotychczasowym orzecznictwem sądów administracyjnych, które wielokrotnie orzekały, że jedynie części budowlane paneli fotowoltaicznych podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Skoro zatem w uzasadnieniu projektu podkreślono, że „celem zaproponowanych rozwiązań jest dążenie do zachowania, w jak największym stopniu, fiskalnego status quo”, to niewątpliwie omawiane rozszerzenie zakresu opodatkowania elektrowni fotowoltaicznych przeczyłoby temu założeniu. Problematyka ta budzi także zdziwienie w kontekście licznych wypowiedzi rządu na temat szeroko rozumianego wsparcia energetyki odnawialnej.

Elektrownie wiatrowe nie dostaną wyższego podatku

Warto zwrócić przy tym uwagę, że projekt zdaje się nie przewidywać analogicznego rozszerzenia zakresu opodatkowania podatkiem od nieruchomości w odniesieniu do elektrowni wiatrowych. Zgodnie bowiem z projektowanym art. 1a ust. 1 pkt 2) lit. c) Ustawy budowlą są „części budowlane elektrowni wiatrowych i elektrowni jądrowych”. W przeciwieństwie zatem do omawianego wyżej art. 1a ust. 1 pkt 2) lit. a) Ustawy, który swoim zakresem objąłby elektrownie fotowoltaiczne, w przypadku elektrowni wiatrowych nie wskazano, że budowlą są także „instalacje i urządzenia stanowiące z nimi całość techniczno-użytkową”. Sugeruje to możliwość opodatkowania podatkiem od nieruchomości elektrowni wiatrowych na dotychczasowych zasadach, tj. wliczając do podstawy opodatkowania wartość części budowlanych danej elektrowni, jednak bez uwzględnienia wartości samych turbin wiatrowych.

W tym kontekście pojawia się również pytanie, czy omawiane rozszerzenie zakresu opodatkowania w odniesieniu do elektrowni fotowoltaicznych było zamierzonym działaniem ustawodawcy, czy jedynie niechcianym „efektem ubocznym” nowych przepisów. Odpowiedź na to pytanie poznamy zapewne w ciągu najbliższych tygodni, w ciągu których projekt przechodził będzie do kolejnych etapów ścieżki legislacyjnej.

Autorzy:

Karol Filipiuk, Head of Legal PAD RES oraz Karolina Goździk, Deputy Head of Legal PAD RES

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o