Czy rząd wycofa się z norm jakości węgla? Apel organizacji pozarządowych

Organizacje walczące o poprawę jakości powietrza podpisały apel skierowany do premiera Donalda Tuska i minister klimatu i środowiska Pauliny Hennig-Kloski. Eksperci domagają się przyjęcia odpowiednich norm jakości węgla i wycofania ze sprzedaży gospodarstwom domowym zanieczyszczonego surowca.

W kwietniu br. Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) przedstawiło do konsultacji nowe rozporządzenie jakości węgla. Organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną powietrza przyjęły tę propozycję z zadowoleniem, ponieważ MKiŚ przedstawiło tam perspektywę realnego wycofania zanieczyszczonego węgla ze sprzedaży. Ministerstwo zaproponowało kilkuletnią ścieżkę dotarcia do ostatecznego kształtu norm, co ma dać sektorowi górniczemu czas na dostosowanie produkcji.

Rząd wycofał się z niektórych propozycji zmian

Podczas spotkania konsultacyjnego na podkomisji sejmowej do spraw sprawiedliwej transformacji w obecności przedstawicieli branży górniczej i górniczych związków zawodowych rząd jednak wycofał się z niektórych propozycji zmian, mimo że minister przemysłu Marzena Czarnecka przyznała, że polski węgiel jest „fatalnej jakości” i jest wręcz „odpadem”.

REKLAMA

Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego podkreśla, że poprzedni rząd przyjął normy jakości węgla, które nie zapewniają ochrony zdrowia i życia obywateli. Dodatkowo dopuszczony do sprzedaży węgiel o wysokiej zawartości siarki, popiołu i wilgoci sprawia, że nawet spalanie go w nowoczesnych kotłach powoduje znaczącą emisję zanieczyszczeń.

Wprawdzie w projekcie nowych norm dokonano zmian, które uznaliśmy za pożądane, ale już widzimy, że rząd się z tych zmian wycofuje. Okazuje się, że rządy się zmieniają, ale interes branży górniczej wciąż przeważa nad interesem milionów Polaków oddychających najgorszym powietrzem w Unii Europejskiej – powiedział Piotr Sergiej.

Zanieczyszczone powietrze przyczyną zgonów niemal 50 tys. osób

Szacuje się, że w naszym kraju z powodu oddychania zanieczyszczonym powietrzem przedwcześnie umiera niemal 50 tys. osób. Za główną przyczynę tej sytuacji uważa się spalanie węgla i innych paliw stałych w domowych instalacjach grzewczych. Wyeliminowanie zanieczyszczonego węgla ze sprzedaży gospodarstwom domowym jest więc krokiem koniecznym dla poprawy jakości powietrza i ochrony zdrowia mieszkańców Polski.

W apelu 10 organizacji pozarządowych zajmujących się poprawą jakości powietrza możemy przeczytać m.in.: „Obecnie w Polsce rocznie zużywa się około 45 mln ton węgla kamiennego energetycznego, z czego jedynie 6 mln ton w sektorze gospodarstw domowych. Połowa tego węgla dostarczana jest przez polskie kopalnie, a druga jest importowana, głównie z Kazachstanu, Kolumbii czy RPA, a wcześniej z Rosji. Wprowadzenie norm nie będzie więc znacząco ograniczać produkcji polskich kopalń, gdyż większość węgla wydobywanego w Polsce sprzedawana jest do elektrowni, elektrociepłowni i zakładów przemysłowych. Dotyka ono zarówno krajowej produkcji, ale też importu, który powinniśmy właśnie ograniczać”.

REKLAMA

Nowe normy jakości węgla kosztowne dla sektora węglowego

Kopalnie uważają, że nowe normy jakości węgla będą kosztowne dla sektora węglowego. Na ten argument odpowiedział prezes Fundacji Instrat Michał Hetmański:

Po dwóch latach hossy na rynku węgla kamiennego w Polsce krajowe kopalnie mają z czego sfinansować wymagane inwestycje w instalacje przerabiania i uzdatniania węgla. Szacowany przez Instrat wynik finansowy spółek górniczych objętych pomocą publiczną (PGG, PKW i Węglokoks Kraj) wynosił w latach 2020-2023 nawet 10 mld zł (EBIDTA). Trudno o korzystniejszy moment na wprowadzenie lepszych norm sprzedawanego surowca do gospodarstw domowych. Kopalnie nie potrzebują rekompensat za rzekomo utracone zyski z tytułu sprzedaży węgla trującego Polki i Polaków, ale planu sprawiedliwej transformacji.

Propozycja nowych norm jakości węgla przygotowana przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska i poddana konsultacjom dawała nadzieję na poprawę jakości powietrza. Propozycja ta uzyskała znaczące poparcie w trakcie konsultacji społecznych. Plany osłabienia tej propozycji pod naciskiem branży górniczej są niepokojące. Organizacje podpisane pod apelem stoją na stanowisku, że rząd musi pomóc regionom górniczym w sprawiedliwej transformacji i pracownikom sektora, a nie zezwalać kopalniom na sprzedaż zanieczyszczonego surowca do gospodarstw domowych.

Apel podpisały następujące organizacje: Polski Alarm Smogowy, Rodzice dla Klimatu, HEAL Polska, Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, Fundacja Instrat, Fundacja Frank Bold, Fundacja Europejskie Centrum Czystego Powietrza, Stowarzyszenie BoMiasto, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, Zielony Instytut.

Apel do Premiera Donalda Tuska dostępny jest tutaj.

redakcja@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.