Dofinansowanie na magazyny wodoru w kawernach solnych

Nawet 20 mln zł dofinansowania można uzyskać od Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w programie Gospostrateg. W maju ruszy nabór w XI edycji konkursu na projekty zamawiane, którego tematem jest magazynowanie wodoru w kawernach solnych.

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) szuka wykonawców tzw. projektu zamawianego, którzy podejmą zagadnienie badawcze pn. „Program rozwoju magazynowania wodoru w kawernach solnych dla wzmocnienia krytycznej infrastruktury energetycznej Polski”, zgłoszone przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Do XI konkursu Gospostrateg mogą przystąpić konsorcja, w skład których wchodzą: jednostki naukowe, spółki prawa handlowego, fundacje, stowarzyszenia niebędące przedsiębiorstwami w rozumieniu art. 1 załącznika I do rozporządzenia 651/2014 (maksymalnie pięć podmiotów, w tym co najmniej dwie jednostki naukowe).

REKLAMA

Kawerny do magazynowania paliw gazowych i ciekłych

Kawerny solne to sztucznie wyługowane pustki w pokładach i wysadach solnych, wykorzystywane głównie do magazynowania paliw gazowych i ciekłych. Eksperci oceniają, że występowanie w Polsce formacji solonośnych może pozwolić na budowę tego typu magazynów wodoru na szeroką skalę. Niezbędne jest opracowanie kompleksowej technologii i sposobu wdrożenia jej na skalę przemysłową.

Jerzy Małachowski, p.o. dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, szansy w wypracowaniu optymalnego dla Polski programu magazynowania wodoru w kawernach upatruje w skorzystaniu z polskiego dorobku naukowego i inżynierskiego w zakresie magazynowania w kawernach solnych paliw płynnych i gazu ziemnego.

Zakładamy, że stanie się to w maksymalnie trzy lata, bo tyle czasu dajemy na realizację projektów – mówi prof. dr hab. inż. Jerzy Małachowski. – Magazyny są kluczowe, ponieważ w procesie przechodzenia na gospodarkę zeroemisyjną rozwiązują problem związany z niestabilną produkcją energii pochodzącej z jej odnawialnych źródeł (OZE). To właśnie m.in. w tym aspekcie dużą rolę powinien odgrywać wodór, w połączeniu z jego podziemnym magazynowaniem na dużą skalę.

Program rozwoju magazynowania wodoru w kawernach solnych ma umożliwić ocenę wykonalności tej inwestycji w skali kraju. Wszystko po to, aby wzmocnić krytyczną infrastrukturę energetyczną Polski, ułatwić bilansowanie systemu elektroenergetycznego i dać dostęp do taniej energii odnawialnej.

Rośnie zainteresowanie usługami magazynowania wodoru

Jak podano w dokumentacji konkursowej, dotychczasowe badania w zakresie magazynowania wodoru w kawernach solnych na cele energetyczne w Europie wskazują na duże zainteresowanie usługami magazynowania wodoru. Potencjał dla budowy podziemnych magazynów wodoru w Polsce szacuje się na około 35-38 TWh wodoru rocznie do 2050 r. Dla porównania – łączna szacowana pojemność potencjalnych magazynów wodoru w większości istniejących kawern solnych w Europie (Dania, Francja, Holandia, Niemcy i Portugalia) wynosi około 50 TWh wodoru (Gas Infrastructure Europe 2021).

Zdaniem ekspertów duży potencjał magazynowania wodoru w pokładach i wysadach solnych w naszym kraju oznacza pojawienie się szansy na uruchomienie sektora magazynowania wodoru, który mógłby się stać polską specjalnością.

Cel programu

Program wdrażania magazynowania wodoru w kawernach solnych ma pozwolić na wskazanie najkorzystniejszych lokalizacji dla magazynów wodoru w kawernach solnych oraz lokalizacji pilotażowej kawerny solnej do magazynowania wodoru. Rekomendacje takie powstaną na podstawie wypracowanego algorytmu, który weźmie pod uwagę następujące czynniki:

REKLAMA

• wyznaczony potencjał magazynowy dla wodoru w analizowanych złożach soli,
• wyznaczony potencjał produkcji energii z OZE,
• określone zapotrzebowanie na energię,
• uśrednione koszty magazynowania wodoru.

Cele szczegółowe zamawianych projektów obejmują wskazanie konkretnych rozwiązań w zakresie:

• wskazania lokalizacji i określenia potencjału struktur solnych do budowy w nich magazynów wodoru,
• określenia potencjału produkcji wodoru z OZE w rejonie występowania złóż soli, w których możliwe będzie wykonanie magazynów wodoru,
• określenia uśrednionych kosztów magazynowania wodoru,
• opracowania wytycznych bezpiecznego magazynowania i dystrybucji wodoru,
• identyfikacji i możliwości pełnego wykorzystania polskiego potencjału naukowego i inżynierskiego w zakresie masowego gromadzenia wodoru w strukturach solnych,
• określenia sposobu uzyskania akceptacji społecznej dla magazynowania wodoru w kawernach solnych w celu wzmacniania kapitału społecznego dla tego kierunku w polityce energetycznej państwa,
• wskazania zakresu niezbędnych prac badawczo-rozwojowych z zakresu technologii, konstrukcji i materiałów niezbędnych do masowego gromadzenia wodoru w kawernach solnych, identyfikacji braków i rekomendacji rozwiązań legislacyjnych.

Na co dofinansowanie?

NCBR udzieli dofinansowania na realizację projektów, które obejmą:

• badania podstawowe,
• badania przemysłowe,
• eksperymentalne prace rozwojowe,
• obowiązkowe w projekcie prace przedwdrożeniowe.

Projekt, w którym nie przewidziano prac przedwdrożeniowych, nie może liczyć na dofinansowanie.

Ile pieniędzy można otrzymać?

Całkowity budżet konkursu opiewa na 20 mln zł. Tyle samo wynosi maksymalna wysokość dofinansowania w przypadku jednego projektu. Poziom dofinansowania na realizację prac w projekcie wynosi do 100 proc. kosztów kwalifikowalnych.

Kiedy i gdzie złożyć wniosek?

Wnioski o dofinansowanie projektów w XI konkursie Gospostrateg można będzie składać od 20 maja do 14 sierpnia br. (do godz. 16.00) wyłącznie w systemie elektronicznym LSI. Link do systemu będzie aktywny od 20 maja 2024 r.

W terminie do sześciu miesięcy od dnia zamknięcia naboru wniosków NCBR prześle decyzje do wnioskodawców.

Ważne informacje

• Projekt może być realizowany przez maksymalnie 36 miesięcy.
• Całość praw majątkowych do wyników projektu przysługuje Ministerstwu Klimatu i Środowiska, który jako uprawniony jest zobowiązany do zastosowania w praktyce rozwiązania powstałego w wyniku realizacji projektu. Powinno to nastąpić w terminie trzech lat od zakończenia realizacji projektu.
• Wysokość kosztów kwalifikowalnych przeznaczonych na realizację badań podstawowych nie może przekroczyć 15 proc. całkowitych kosztów kwalifikowalnych projektu.
• Limit podwykonawstwa:
  – 10 proc. kosztów kwalifikowalnych badań podstawowych, badań przemysłowych i eksperymentalnych prac rozwojowych ponoszonych w projekcie przez lidera konsorcjum lub danego konsorcjanta,
  – 70 proc. kosztów kwalifikowalnych prac przedwdrożeniowych ponoszonych w projekcie przez lidera konsorcjum lub danego konsorcjanta.

Więcej informacji na temat konkursu Gospostrateg, regulamin i kryteria naboru, wzory wniosków o dofinansowanie oraz inne niezbędne dokumenty można znaleźć na stronie: www.gov.pl/ncbr/gospostrateg.

Katarzyna Poprawska-Borowiec

katarzyna.borowiec@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.