Jak zostać prosumentem. Raport Federacji Konsumentów
Raport Federacji Konsumentów pt. Jak zostać prosumentem to kompendium wiedzy na temat praw i obowiązków, które wiążą się z inwestycją w mikroinstalacje OZE i z którymi będą mieć do czynienia przyszli prosumenci w relacjach z firmami instalacyjnymi i zakładami energetycznymi. Autorzy raportu wskazują ponadto na źródła informacji na temat OZE, z których korzystają obecni i potencjalni prosumenci, a także identyfikują zachęty, które mogą skłonić do inwestycji w mikroinstalację, oraz bariery, które do takiej inwestycji mogą zniechęcić.
W raporcie znajdziemy ponadto analizę procedur związanych z montażem mikroinstalacji OZE, w tym analizę procedur stosowanych przez operatorów systemów dystrybucyjnych, do których są przyłączane mikroinstalacje. Raport opisuje sytuację w tym zakresie potencjalnych inwestorów będących gospodarstwami domowymi, ale także sytuację wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych.
Autorzy raportu wskazują ponadto, bazując na przyjętych przepisach, prawa prosumentów i wyszczególniają regulacje, na które mogą się powołać w przypadku problemów związanych z procesem instalacji i eksploatacji domowych urządzeń OZE.
W raporcie znajdziemy ponadto informacje na temat opinii i doświadczeń konsumentów nt. OZE – w tym prosumentów, którzy już zamontowali mikroinstalacje OZE. W tym celu Federacja Konsumentów przeprowadziła ponad 1500 wywiadów, z czego 3,8 proc. stanowili prosumenci – właściciele kolektorów słonecznych, instalacji fotowoltaicznych czy przydomowych wiatraków lub pomp ciepła.
W grupie prosumentów (3,8 proc.) oraz w grupie konsumentów (65,5 proc.) i tzw. świadomych konsumentów zainteresowanych inwestycją w OZE (30,7 proc. respondentów) Federacja Konsumentów wskazuje jako najbardziej popularne rozwiązania kolektory słoneczne. – Niemal wszyscy respondenci znają to rozwiązanie. O panelach fotowoltaicznych nie słyszał co 10 prosument i co trzecia osoba próbująca wdrożyć OZE. Urządzeń hybrydowych nie zna 42 proc. prosumentów i ponad połowa (51,5 proc.) respondentów, która próbowała zainstalować OZE. Ponadto 10 proc. prosumentów i świadomych konsumentów wspomniało o urządzeniach na biomasę/biogaz.
Co zachęca, a co zniechęca do inwestycji w mikroinstalacje?
Wśród czynników zachęcających do inwestycji w mikroinstalacje OZE w badaniu wymieniono głównie możliwość dofinansowania.
Natomiast wśród barier blokujących inwestycję w OZE wszystkie grypy respondentów (konsumenci, świadomi konsumenci i prosumenci) wskazali głównie koszt takiej inwestycji (średnio 74,2 proc.), na kolejnym miejscu wskazano długi okres zwrotu (przeciętnie 54 proc.) oraz brak informacji (36,5 proc.)
Bariery blokujace inwestycje w OZE w Internecie. Źródło: Federacja Konsumentów.
We wnioskach z badania barier inwestycyjnych Federacja Konsumentów wskazuje na niestabilne podstawy prawne działalności prosumenckiej.
W tym wypadku Federacja Konsumentów wskazuje na niejasności związane z ustawą o OZE. – Niestety, opracowana w ogromnym pośpiechu okazała się niemal niemożliwa do stosowania w praktyce. Ogromne wątpliwości co do systemu rozliczania zwanego potocznie net-meteringiem (bilansowanie w złotówkach czy w kWh) i brak regulacji odnośnie opłaty dystrybucyjnej stawiają pod znakiem zapytania opłacalność niemal każdej inwestycji.
Federacja Konsumentów wskazuje ponadto na zamieszanie związane z przesunięciem o pół roku wdrożenia nowych zasad wsparcia dla producentów zielonej energii. – Dziesiątki prosumentów, którzy zaplanowali zakończenie swojego procesu inwestycyjnego na styczeń 2016, aby skorzystać z systemu wsparcia, znalazło się w sytuacji nie do pozazdroszczenia. Ich wybór sprowadził się do opóźnienia uruchomienia inwestycji o pół roku, albo do uruchomienia jej na dotychczasowych, niekorzystnych warunkach finansowych. Zaufanie do prawa zostało z pewnością mocno nadwyrężone.
Gdzie prosumenci szukają informacji o OZE?
W raporcie znajdziemy też informacje na temat źródeł informacji, z których respondenci Federacji Konsumentów korzystali w celu zdobycia wiedzy na temat inwestycji w OZE.
W grupie respondentów posiadających własną mikroinstalację, jako źródło informacji o OZE wskazano informacjeod sąsiada/znajomych/rodziny (62,3 proc.) oraz internetowe strony tematyczne (również 62,3 proc.). Prosumenci wskazali także artykuł na ogólnym portalu internetowym (24,6 proc.) oraz Urząd Miasta/Gminy (23 proc.)
Miejsca poszukiwania informacji o OZE. Źródło: Federacja Konsumentów.
Jak wskazuje Federacja Konsumentów, najpopularniejszym miejscem poszukiwania informacji na temat OZE jest Internet. Strony www wskazało 66 proc. respondentów (w grupie badanych oznaczonych jako świadomi konsumenci – Internet wskazało nawet 86,3 proc, a w grupie prosumentów – 82 proc.). Drugim źródłem wiedzy wskazanym przez prosumentów są inni prosumenci (44 proc.), znajomi (30 proc.) oraz instalatorzy OZE (25 proc.).
Miejsca poszukiwania informacji o OZE w Internecie. Źródło: Federacja Konsumentów.
– Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na bardzo wysoki odsetek osób, które chcą pogłębiać swoją wiedzę w zakresie odnawialnych źródeł energii. Niemały odsetek respondentów przynajmniej słyszał o tego rodzaju rozwiązaniach. Jest to bardzo dobra wiadomość. Badanie pokazuje również jednoznacznie, że informacja na temat możliwych rozwiązań w tym zakresie dostarczana powinna być za pośrednictwem Internetu. Zasługuje na uwagę również, że dla wielu prosumentów i potencjalnych prosumentów źródłem wiedzy są osoby, które zainwestowały już w tego typu rozwiązania. Z tego względu wspierać należy wszelkie inicjatywy tego typu. Źródeł informacji dla aktualnych i przyszłych prosumentów powinna być 89 przede wszystkim administracja, zarówno na szczeblu centralnym, jak i lokalnym. Brak konkretnego stanowiska w zakresie wsparcia mikrogeneracji wpływa na obniżenie oczekiwań w zakresie informacji po stronie jej adresatów – wnioskuje Federacja Konsumentów.
gramwzielone.pl