Polska nadal na fotowoltaicznym podium w Europie

Odnawialne źródła energii w Europie rosną w siłę, jednak głównie za sprawą fotowoltaiki. Moc zainstalowana w PV według szacunków wzrośnie o 30 proc. w stosunku do zeszłorocznego poziomu inwestycji. Ważną rolę w tym procesie ma odegrać Polska.

Według analizy norweskiej firmy badawczej Rystad Energy skala inwestycji fotowoltaicznych w Europie jest wyższa od oczekiwań. Stan osiągnięty w październiku 2023 r. opowiada wynikowi inwestycji z całego roku poprzedniego. Według szacunków Rystad Energy całkowita moc nowych instalacji solarnych wdrożonych w tym roku będzie o 30 proc. wyższa niż zeszłorocznych.

Łącznie w 2023 r. w Europie mają zostać oddane do użytku projekty fotowoltaiczne o mocy 58 GW(DC). Jak podaje Rystad, w tym roku prym w fotowoltaice wiodą instalacje dachowe. Obejmą one 70 proc. wszystkich nowo zainstalowanych mocy w PV.

REKLAMA

Niemcy na czele w PV

W tym roku zdecydowanych liderem w fotowoltaice są Niemcy, które w zeszłym roku oddały pierwsze miejsce na podium Hiszpanii. Jak dotąd w 2023 r. zainstalowały one 13,5 GW(DC) mocy w PV, co stanowi wzrost aż o 84 proc. rok do roku.

Hiszpania po rekordowym 2022 r. ma obecnie problemy z utrzymaniem dynamiki inwestycji. Za kolejne kluczowe europejskie rynki Rystad uznaje Polskę i Holandię. Wskazuje, że także w tych krajach wzrost napędzany jest głównie przez intensywny przyrost dachowych elektrowni fotowoltaicznych.

– Dachowa fotowoltaika napędza transformację europejskiego obszaru energii odnawialnej z niszowego rynku do potężnej siły zmieniającej miks energetyczny kontynentu. Jednak energetyka wiatrowa – zarówno lądowa, jak i morska ­– która wcześniej notowała silny wzrost, napotkała przeszkody, które mogą utrudnić jej rozwój. Te zmieniające się trendy stanowią zarówno wyzwania, jak i szanse dla Europy, która dąży do dekarbonizacji przy jednoczesnym utrzymaniu stabilnych dostaw energii – komentuje Vegard Wiik Vollset z Rystad Energy, wiceprezes i szef działu badań nad OZE w regionie EMEA.

Problemy sektora wiatrowego

Według Rystad Energy energetyka wiatrowa powinna być kluczowym elementem europejskiego sektora energetycznego w nadchodzących latach. Tymczasem lądowe inwestycje wiatrowe mierzą się z istotnymi przeszkodami. Wśród nich analitycy wskazują zwłaszcza wąskie gardła związane z wydawaniem pozwoleń i rosnące koszty łańcucha dostaw. Czynniki te mają spowodować szacunkowy spadek nowych instalacji wiatrowych na lądzie o 11 proc. w 2023 r. w zestawieniu z rokiem ubiegłym.

Według analizy Rystad mimo tych problemów w Niemczech lądowa energetyka wiatrowa rozwija się całkiem dobrze. Firma wskazuje, że w tym roku nowe instalacje wiatrowe osiągną tam moc prawie 4 GW.

REKLAMA

Gorzej radzą sobie pozostali główni gracze na rynku lądowej energetyki wiatrowej. Szwecja i Francja zmniejszą roczną moc zainstalowaną odpowiednio o 16 i 15 proc. Natomiast Finlandia, Hiszpania i Polska mają zanotować w tym obszarze spadki o ponad 30 proc.

Morska energetyka wiatrowa z minimalnym wzrostem

Zgodnie z szacunkami Rystad Energy europejski sektor offshore w tym roku zanotuje wzrost mocy zainstalowanej, ale tylko o 2 proc. W tym roku wystąpiły opóźnienia w realizacji niektórych projektów, a nawet podjęto decyzje o rezygnacji z rozwoju morskiej farmy wiatrowej (Wielka Brytania) oraz wstrzymaniu projektu offshore (Norwegia).

Wśród przyczyn słabnącej kondycji morskiej energetyki wiatrowej analitycy wskazują rosnące koszty realizacji projektów, trudności w zabezpieczeniu umów odbioru energii oraz uzyskiwaniu pozwoleń i zmiany regulacyjne. Mogą one spowodować, że niektóre kraje europejskie nie osiągną założonego celu offshore. Według prognoz Wielka Brytania zainstaluje maksymalnie 46,8 GW mocy w morskiej energetyce wiatrowej do 2030 r., nie osiągając rządowego celu 50 GW. Z kolei w Danii ma to być ponad 10 GW, co także jest poniżej wyznaczonego celu 12 GW.

Analitycy podkreślają jednak, że branża offshore wykazuje sporą odporność na trudności. Wskazują na uruchomienie w tym roku morskich farm wiatrowych we Francji – Saint-Brieuc i Fecamp – a także największej na świecie pływającej morskiej farmy wiatrowej Hywind Tampen. To inwestycja o mocy 88 MW należąca do Equinoru i zbudowana u wybrzeży Norwegii.

Według Rystad Energy powrót sektora offshore na ścieżkę wzrostu będzie wymagał znacznych zmian w opracowywaniu projektów i procesach wydawania pozwoleń. Ponadto konieczne są ciągłe inwestycje w badania i rozwój, aby utrzymać koszty na przystępnym poziomie przy zachowaniu wydajności instalacji.