Pierwszy prosument zbiorowy w Polsce
Powstała instalacja fotowoltaiczna, z której energia będzie rozliczana w modelu prosumenta zbiorowego. To dopiero pierwszy taki przypadek w Polsce, chociaż od wdrożenia koncepcji prosumenta zbiorowego w ustawie o OZE minął już ponad rok.
Koncepcja prosumenta zbiorowego została wprowadzona w nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii, którą parlament uchwalił w 2021 roku. Nowe przepisy weszły w życie z początkiem drugiego kwartału 2022 roku.
Wdrożenie koncepcji prosumenta zbiorowego ma przynieść większe korzyści mieszkańcom bloków wielorodzinnych, które zyskają dzięki energetyce prosumenckiej. Wcześniejsze przepisy ograniczały te korzyści tylko do możliwości zmniejszenia rachunków za energię zużywaną do zasilenia części wspólnych budynków. Dzięki prosumentowi zbiorowemu mieszkańcy bloków, na których pojawią się instalacje fotowoltaiczne, mogą odnosić również indywidualne korzyści.
Przepisy wprowadzające prosumenta zbiorowego mają rozwiązywać problem braku posiadania dachu, na którym można zainstalować własny system fotowoltaiczny. Prosument zbiorowy ma pozwolić mieszkańcom bloków na własną produkcję energii i rozliczanie jej w ramach systemu obejmującego wcześniej jedynie właścicieli instalacji fotowoltaicznych w budynkach jednorodzinnych.
Kim jest prosument zbiorowy
Zgodnie z ustawą prosumenta zbiorowego energii odnawialnej rozumie się jako „odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji lub małej instalacji przyłączonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego, w której znajduje się punkt poboru energii elektrycznej tego odbiorcy, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym wytwarzanie to nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ustawy o statystyce publicznej”.
Prosument zbiorowy energii odnawialnej będzie mógł przypisać do jednego punktu poboru energii moc zainstalowaną elektryczną instalacji OZE, która nie przekracza mocy umownej ustalonej dla tego punktu poboru energii, ale nie większą niż 50 kW.
Co istotne, mikroinstalacja wykorzystywana przez prosumenta zbiorowego energii odnawialnej nie stanowi części składowej budynku wielolokalowego.
Pierwszy prosument zbiorowy
Właśnie została uruchomiona pierwsza w Polsce instalacja fotowoltaiczna na bloku wielorodzinnym, z której energia będzie rozliczana na zasadach prosumenta zbiorowego. Mowa o instalacji PV uruchomionej na dachu budynku wielorodzinnego w Rykach w województwie lubelskim.
Inwestycja jest efektem działań podjętych przez Interdyscyplinarny Zakład Analiz Energetycznych (będący częścią Narodowego Centrum Badań Jądrowych), spółkę pracowniczą IDEA/NCBJ – Enercode oraz firmy PEB i IB Company.
– Koncepcja inwestycji rozpoczęła się w 2019 roku i została zrealizowana przez firmę PEB Sp. z o.o. i IB Company Sp. z o.o. w latach 2022-2023. Pomysł ewoluował w czasie, aż pojawił się prosument zbiorowy i postanowiliśmy wykorzystać tę możliwość. Przyszłość fotowoltaiki to budynki wielorodzinne, w których konsumpcja wyprodukowanej energii odbywa się na miejscu i nie obciąża sieci. Jeśli pojawi się inicjatywa dopłat do magazynów energii, będzie można stworzyć warunki optymalnego wykorzystania zeroemisyjnej energii dla mieszkańców – mówi Paweł Bryłowski, przedstawiciel firmy PEB.
Magazyn energii dla prosumenta zbiorowego
NCBJ informuje, że proces uruchamiania pierwszego prosumenta zbiorowego wymagał ekspertyzy i połączenia wielu wspierających narzędzi opracowanych wcześniej przez specjalistów z IDEA. Należą do nich m.in. system optymalizujący wykorzystanie energii w ramach instytucji prosumenta zbiorowego i innych form społeczności energetycznych (Chronos) oraz narzędzie analityczne, które pokazuje wielkość i konfigurację niezbędnej instalacji, z uwzględnieniem nowego systemu rozliczeń net-billing (Aura).
– W Rykach dzięki naszej współpracy udało się nie tylko zoptymalizować wydatki na energię, ale także zapewnić mieszkańcom bezpieczeństwo energetyczne w postaci stabilizacji, a wręcz obniżki cen za energię. Moim zdaniem najważniejszym elementem wspomnianej definicji prosumenta zbiorowego jest dobrze skonstruowana umowa o współpracy między prosumentami, której stworzenie wymagało od wszystkich stron wiele pracy – mówi Tomasz Chmiel, specjalista IDEA/NCBJ.
Kierownik zakładu IDEA/NCBJ, dr inż. Karol Wawrzyniak, wskazuje na możliwość wyposażenia prosumentów zbiorowych w magazyny energii
– Z naszych obliczeń wynika, że opłaca się uzupełnić instalację PV o magazyny energii, co da pierwszy rozsądny model biznesowy dla technologii magazynowania. Powstające magazyny, jako źródło elastyczności, przyczynią się w rezultacie do zwiększenia bezpieczeństwa krajowego systemu energetycznego – mówi dr inż. Karol Wawrzyniak.
Już niedługo kolejni prosumenci zbiorowi
Ministerstwo Rozwoju i Technologii informuje, że wkrótce z rozliczeń na zasadzie prosumenta zbiorowego skorzystają mieszkańcy ponad 40 kolejnych bloków w Rykach.
– Docelowo 43 budynki będą prosumentami zbiorowymi, co obejmie około 600 mieszkań. Każdy z mieszkańców będzie mieć dostęp do energii z OZE, jeżeli wyrazi taką chęć – dodaje Paweł Bryłowski z firmy PEB.
W komunikacie na ten temat resort podkreśla, że koncepcja prosumenta zbiorowego otwiera nowe możliwości nawet dla 500 tys. istniejących w kraju budynków wielorodzinnych.
Choć formuła prosumenta zbiorowego wymaga dodatkowych uzgodnień i zaangażowania wielu stron, to przynosi wiele korzyści, w tym bezpośrednio angażuje mieszkańców budynków wielorodzinnych. W przypadku formuły prosumenta zbiorowego dla chętnego mieszkańca określa się udział w wytwarzaniu energii elektrycznej z odnawialnego źródła energii, który jest uwzględniany bezpośrednio w umowie pomiędzy mieszkańcem a sprzedawcą energii – tłumaczy resort rozwoju.
Wkrótce prosument lokatorski i wirtualny
W wyniku wdrożenia zeszłorocznej nowelizacji ustawy o OZE oprócz prosumenta zbiorowego zaczęły obowiązywać także inne istotne przepisy dla energetyki prosumenckiej, w tym nowe zasady rozliczeń prosumentów indywidualnych w formie net-billingu. Wprowadzono także formułę prosumenta wirtualnego, w przypadku której obowiązuje jednak jeszcze vacatio legis.
.
.
Ponadto najnowsza nowelizacja ustawy o OZE, którą ostatnio przyjął parlament, przewiduje wprowadzenie alternatywnego modelu rozliczeń energii z instalacji fotowoltaicznych znajdujących się na budynkach wielorodzinnych. Chodzi o prosumenta lokatorskiego. Z rozliczeń w formule prosumenta lokatorskiego będą mogli skorzystać członkowie wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych. Więcej na ten temat w artykule: Prosument lokatorski wkrótce w Sejmie. Jak będzie rozliczany?.
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
