Fotowoltaika w modelu ESCO zainteresowała gminy. Zwrot w 2–3 lata
Piotr Pająk
31-05-2023
KAPE S.A.
Krajowa Agencja Poszanowania Energii przeprowadziła pilotaż, którego celem było przetestowanie inwestycji w fotowoltaikę realizowanej modelu ESCO w warunkach współpracy z samorządami terytorialnymi. Wzrost cen energii sprawił, że okres takiej inwestycji znacząco się skrócił.
Krajowa Agencja Poszanowania Energii (KAPE) wdrożyła pilotaż polegający na montażu instalacji fotowoltaicznych na obiektach należących do samorządów w modelu ESCO.
Pilotaż został rozłożony na kilka projektów. Instalacje fotowoltaiczne powstały w szkole podstawowej w Trębkach w gminie Szczawin Kościelny, w szkole podstawowej w gminie Morzeszczyn oraz w szkole podstawowej w Dąbrówce Tczewskiej w gminie Tczew.
REKLAMA
Plusy i minusy ESCO
Realizacja instalacji fotowoltaicznej w modelu ESCO to szansa na obniżenie rachunków za energię bez większego obciążania gminnego budżetu. Jednak samorządy widzą też ryzyka związane z realizacją projektu w tej formule. Informuje o nich wójt gminy Szczawin Kościelny Barbara Stępniak.
Ryzykiem może być w naszej ocenie korzystanie z tego modelu we współpracy z firmą, która jednocześnie sprzedaje swoje technologie, ponieważ mogą one nie być optymalne dla potrzeb danej gminy. Ryzykiem mogłaby być również sytuacja, w której podmiot ESCO nie bierze na siebie pełnej odpowiedzialności za funkcjonowanie instalacji przez cały okres trwania umowy oraz nie gwarantuje w pełni produkcji energii z instalacji na określonym poziomie. Wadą rozwiązania może być to, że w prostym rachunku ekonomicznym wydaje się ono droższe niż tradycyjne formy kredytowania inwestycji. Jednak w praktyce przewagą modelu ESCO nad kredytem jest korzystniejsze ujęcie tego przedsięwzięcia z punktu widzenia budżetowego w gminie – ocenia Barbara Stępniak.
W powodu obaw związanych z wyborem takiego modelu inwestycji, gmina Szczawin Kościelny zdecydowała się na współpracę z Krajową Agencją Poszanowania Energii, której eksperci pomogli dobrać odpowiednią do potrzeb wielkość instalacji PV oraz wzięli na swoje barki wszystkie formalności związane ze współpracą z firmą wykonawczą. Formuła ESCO pozwoliła na montaż instalacji fotowoltaicznych przy minimalnym zaangażowaniu finansowym ze strony gminy.
Instalacja fotowoltaiczna w Szczawinie Kościelnym. Fot. KAPE
Rachunki spadły o ponad połowę
Moc instalacji fotowoltaicznej wykonanej w gminie Szczawin Kościelny wyniosła 9,99 kWp i według początkowych założeń miała ona pokryć około 62 proc. zapotrzebowania na energię szkoły, na której została umieszczona. Przyjęto, że instalacja w skali roku będzie produkować około 8,9 MWh energii elektrycznej, jednak w pierwszym roku funkcjonowania wytworzyła prawie 11 MWh, co pozwoliło zmniejszyć rachunki za energię szkoły o około 55 proc.
Wartość całej instalacji wyniosła 46,5 tys. zł, przy czym jest to kwota, którą gmina zgodnie z umową ma spłacić w okresie 10 lat. Zgodnie z założeniami umowy, wysokość rat nie powinna przekroczyć średniomiesięcznych oszczędności wynikających z produkcji energii z tej instalacji.
Biorąc pod uwagę fakt, że wysokość rat nie przekracza oszczędności wygenerowanych przez instalację, to można powiedzieć, że inwestycja powstała bez dodatkowych obciążeń po stronie gminy – dodaje wójt gminy Szczawin Kościelny.
Pilotaże przekonały kolejne gminy
Realizacja instalacji fotowoltaicznych w pierwszych szkołach sprawiła, że w ciągu kilku miesięcy KAPE otrzymało kilkadziesiąt aplikacji od gmin zainteresowanych realizacją inwestycji fotowoltaicznych w modelu ESCO.
W ramach naszego pilotażu skoncentrowaliśmy się na podmiotach publicznych. Chcieliśmy przekonać się, czy gminy są zainteresowane realizacją inwestycji w modelu ESCO. Zainteresowanie, początkowo małe, przerosło nasze oczekiwania i również założenia, które przyjęliśmy do programu Słońce dla Gminy. Nic tak nie działa na wyobraźnię jak wykonana już inwestycja. Więc po pierwszych realizacjach mieliśmy wiele zapytań od sąsiadujących gmin – informuje Marcin Cichowicz, doradca zarządu ds. Rozwoju w KAPE SA.
REKLAMA
Jak tłumaczy Marcin Cichowicz, samorządy mają swoją specyfikę, do której należy dostosować model biznesowy. Istotne dla gmin okazały się nie tylko koszt, ale też pomoc w doborze optymalnych rozwiązań technologicznych oraz gwarancja produkcji energii na wskazanym poziomie.
Przygotowana przez KAPE oferta stała się atrakcyjna dla gmin m.in. dzięki zagwarantowaniu, że pod względem formalno-prawnym przyjęte rozwiązanie będzie wolne od konieczności ujmowania w kalkulacji wskaźnika zadłużenia JST. – Szczególnie perspektywa realizacji przedsięwzięcia w oparciu o rozwiązania prawne wykluczające z kalkulacji długu JST zobowiązanie umowne cieszyło się ogromnym zainteresowaniem gmin – podkreśla Marcin Cichowicz.
Instalacja fotowoltaiczna w Szczawinie Kościelnym. Fot. KAPE
Rusza kolejna edycja
W tym roku KAPE planuje nową edycję programu, w której chce wykorzystać doświadczenia zdobyte podczas realizacji projektów pilotażowych.
Już teraz zbieramy listę potencjalnych projektów i zainteresowanie jest większe niż przy pilotażu. Wpływają na to z pewnością ceny energii, ale również fakt, że gminy poszukują aktywnie wszystkich rozwiązań pozwalających na obniżenie kosztów funkcjonowania administracji – ocenia Marcin Cichowicz.
Tworząc założenia swojego projektu, eksperci KAPE oszacowali, że w zależności od wielkości instalacji fotowoltaicznej i jej kosztu klient może ją spłacić w okresie od 5 do 10 lat. Jednak przy rosnących cenach energii elektrycznej oszczędność wynikająca z wyprodukowanej energii z instalacji PV umożliwia spłatę instalacji już w okresie 2–3 lat.
Zwrot inwestycji bardzo się skrócił
Przystępując do realizacji pilotażu, kalkulowaliśmy, że w zależności od wielkości instalacji i jej kosztu klient może ją spłacić w okresie od 5 do 10 lat. Jednak przy rosnących cenach energii elektrycznej oszczędność wynikająca z wyprodukowanej energii z instalacji PV umożliwia spłatę instalacji już w okresie 2–3 lat.
Dla przykładu gmina Szczawin Kościelny zrealizowała instalację o mocy 10 kWp. Zaplanowano spłatę tej instalacji w okresie 10-letnim, która za cały ten okres wyniesie 46,5 tys. zł, czyli 4,66 tys. zł rocznie. Już w pierwszym roku instalacja wyprodukowała prawie 11 MWh energii, z czego w ramach autokonsumpcji i odbioru z magazynu w sieci gmina skonsumowała 9,5 MWh.
Instalacja była mała, więc może wynik nie robi wrażenia, ale oszczędności w pierwszym roku działania instalacji, jakie uzyskała gmina w oparciu o swój plan taryfowy, to kwota ponad 5 tys. zł. Więc widać, że płatność z tytułu instalacji w tym okresie w całości sfinansowana została z oszczędności wygenerowanych przez projekt, a gmina nie musiała wykorzystać ani złotówki ze środków własnych do obsługi umowy w modelu ESCO – informuje Marcin Cichowicz.
