Zasada odszkodowań za inwestycje w OZE jest niekonstytucyjna?
Procedowana w Sejmie nowelizacja prawa przestrzennego i budowlanego, której celem jest umożliwienie budowania instalacji OZE o mocy powyżej 40 kW jedynie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, wprowadza możliwość dochodzenia odszkodowań od inwestorów za ulokowanie instalacji OZE na danym terenie. Zdaniem resortu infrastruktury i rozwoju, takie rozwiązanie może być jednak niezgodne z konstytucją.
Zgodnie z procedowanym w Sejmie projektem nowelizacji ustawy o planowaniu przestrzenny i Prawa budowlanego, w przypadku, gdy uchwalony miejscowy plan zagospodarowania, uwzględniający możliwość lokowania OZE, jest skutkiem uwzględnienia wniosku dotyczącego lokalizacji OZE złożonego przez inwestora, wówczas to on, a nie gmina, ma być obciążany ewentualnymi kosztami odszkodowawczymi.
W art. 36 ustawy o planowaniu przestrzennym proponuje się wprowadzenie zapisu stanowiącego, że jeżeli uchwalenie lub zmiana planu miejscowego następuje wskutek uwzględnienia wniosku dotyczącego umożliwienia lokalizowania obiektów OZE, przez co korzystanie z danej nieruchomości stało się niemożliwe lub ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od wnioskodawcy odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo wykupienia nieruchomości lub jej części. Realizacja tych roszczeń może również nastąpić w drodze zaoferowania przez wnioskodawcę właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu innej nieruchomości.
Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości uległa obniżeniu, właściciel albo użytkownik wieczysty może także żądać od wnioskodawcy odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości.
Zgodnie z projektem nowelizacji, wysokość odszkodowania z tytułu obniżenia wartości nieruchomości oraz wysokość opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości ma się ustalać na dzień jej sprzedaży, a obniżenie oraz wzrost wartości nieruchomości stanowią różnicę między wartością nieruchomości określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu obowiązującego po uchwaleniu lub zmianie planu miejscowego a jej wartością, określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu, obowiązującego przed zmianą tego planu, lub faktycznego sposobu wykorzystywania nieruchomości przed jego uchwaleniem.
Roszczenia dotyczące odszkodowania będzie można zgłaszać w terminie 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące. Wykonanie obowiązku wynikającego z roszczeń powinno nastąpić w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku, chyba że strony postanowią inaczej. W przypadku opóźnienia w wypłacie odszkodowania lub w wykupie nieruchomości właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu nieruchomości mają przysługiwać odsetki ustawowe.
W przypadku zmiany lub uchwalenia planu miejscowego przed dniem wejścia w życie ustawy na skutek uwzględnienia wniosku inwestora dotyczącego umożliwienia lokalizowania obiektów służących wytwarzaniu energii z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW, do odszkodowań i roszczeń mają stosować się przepisy dotychczasowe.
Jak czytamy w uzasadnieniu ustawy, modyfikacja regulacji dotyczących odszkodowań ma na celu „zdjęcie z władz gminy ciężaru odszkodowań związanych z uchwaleniem, na skutek uwzględnienia wniosku, planów miejscowych pod inwestycje OZE. (…) Tym samym proponowane rozwiązania usuną bariery finansowe dla gmin związane z lokalizacją OZE, a także zmniejszą obawy gmin dotyczące skutków finansowych podejmowanych działań planistycznych dotyczących OZE. Efekty te powinny sprzyjać realizacji celów ustawy o OZE”.
Zgodność z konstytucją proponowanch regulacji dotyczących odszkodowań za inwestycje OZE – podczas wtorkowego spotkania komisji procedującej projekt nowelizacji – poddał jednak w wątpliwość referujący stanowisko rządu podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Paweł Orłowski, oceniając, że wpisane do projektu przepisy dot. odszkodowań „budzą duże wątpliwości” z punktu widzenia zgodności z konstytucją – szczególnie jeśli chodzi o konstytucyjną zasadę równego traktowania.
Podsekretarz stanu w MIR zasugerował komisji, aby z powodu tych wątpliwości pozostawić przepisy obowiązujące dotychczas.
Mimo opinii ministerstwa i mimo zgłoszenia przez jednego z posłów wniosku o przekazanie sprawy odszkodowań do oceny prawników z sejmowego biura analiz, posłowie nie zdecydowali się na zasięgnięcie ich opinii, a taki wniosek poparło tylko 2 przedstawicieli sejmowej komisji przy siedmiu głosach sprzeciwu.
gramwzielone.pl
