Wprowadzasz produkt mogący obniżyć emisję CO2? Pomoże ci Świadectwo Weryfikacji
Co można zrobić aby wspierać ekoinnowacyjne przedsięwzięcia w Polsce? Jak pomóc twórcom i dostawcom technologii środowiskowych w dostaniu się na rynki z nowym produktem? Jak przekonać potencjalnych nabywców, że to właśnie nasza technologia osiąga najlepsze parametry przy zachowaniu pożądanego efektu ekologicznego? Co ułatwi nam podjęcie decyzji o zakupie technologii i pozwoli sprawdzić czy dana technologia spełnia parametry wymagane w procedurach przetargowych? O możliwych rozwiązaniach informuje Renata Osiecka z Zakładu Weryfikacji Technologii Środowiskowych.
W nieujednoliconym systemie rozmaitych certyfikatów i aprobat, trudno przebić się z innowacyjną technologią.
Z pomocą przyszła Komisja Europejska uruchamiając pilotażowy program weryfikacji technologii środowiskowych (Environmental Technology Verification – ETV). Celem programu jest promocja innowacyjnych technologii środowiskowych, poprzez zapewnienie twórcom technologii, potencjalnym nabywcom i inwestorom dostępu do potwierdzanych przez stronę trzecią danych na temat sprawności ekologicznej gotowych do komercjalizacji technologii środowiskowych. System taki z powodzeniem funkcjonuje mi.in w Stanach Zjednoczonych, Japonii, Kanadzie czy Korei Pd.
Weryfikacja technologii polega na dobrowolnej walidacji, przez kwalifikowaną stronę trzecią, własności użytkowych technologii deklarowanych przez dostawców. Pozwala też sprawdzić czy w konkretnych warunkach eksploatacji i przy uwzględnieniu błędów pomiarowych, jest rzeczywiście tak skuteczna jak przedstawia to jej dostawca.
Głównymi korzyściami dla twórców technologii płynącymi z weryfikacji ETV jest możliwość potwierdzenia innowacyjnych cech zweryfikowanej technologii i zwiększenie konkurencyjności na rynku, w szczególności jeżeli sprawność rozwiązania oraz uzyskiwany efekt ekologiczny jest wyższy niż obowiązujące normy lub regulacje. Ponad to program ETV eliminuje potrzebę powtarzania badań dla zademonstrowania innowacyjnych cech technologii, zapewnia, że technologia jest widoczna na rynku i jest wiarygodna, oraz zwiększa wiarygodność małych i średnich firm opracowujących nowatorskie technologie środowiskowe.
Nabywca technologii zyskuje rzetelne i użyteczne rynkowo informacje dotyczące innowacyjnych cech technologii, co pozwala mu ograniczyć ryzyko inwestycyjne, jak również informacje z weryfikacji ETV umożliwiają porównywanie technologii, identyfikowanie nowych rozwiązań zgodnie z wymaganiami i potrzebami użytkowników.
System ETV opiera się na trzech podstawowych założeniach: wiarygodności, wzajemnej uznawalności oraz elastyczności. Wiarygodność zapewniają rzetelne, niezależne wyniki badań pochodzące z akredytowanych laboratoriów badawczych i ich ocena wykonana przez stronę trzecią, każdorazowo wg identycznego schematu z uwzględnieniem specyfiki weryfikowanej technologii i zachowaniem najwyższych standardów jakości określanych normami ISO 9001, 17025, czy 17020. Uznawalność systemu wiąże się z brakiem konieczności powtarzania niejednokrotnie bardzo drogich badań laboratoryjnych, jak również z faktem, że wydawane w wyniku weryfikacji świadectwo uznawane jest na rynkach w Europie a docelowo także na świecie. Elastyczność systemu ETV wiąże się z faktem, że wnioskodawca sam wybiera i deklaruje te parametry i sprawności , które świadczą o innowacyjności technologii, przez co można się dostosować do różnego rodzaju ekoinnowacji oraz potrzeb inwestorów czy użytkowników. Należy również podkreślić, że weryfikacja nie jest prowadzona pod kątem zgodności z predefiniowanymi norami, więc może być wykorzystana dla tych technologii dla których nie ma ustalonych norm/standardów.
W ramach programu pilotażowego EU ETV do weryfikacji zgłaszane mogą być technologie środowiskowe, czyli takie produkty, usługi i procesy, których stosowanie w porównaniu z rozwiązaniami alternatywnymi jest mniej szkodliwe dla środowiska. Muszą być one ponadto gotowe do komercjalizacji, bądź dostępne na rynku. Kwalifikując technologię do weryfikacji pod uwagę brany jest przede wszystkim poziom innowacyjności technologicznej w kontekście uzyskiwanego efektu środowiskowego.
Weryfikacja technologii prowadzona jest w trzech obszarach: oczyszczanie i monitoring wody; materiały, odpady, zasoby a w szczególności recykling produktów ubocznych i odpadów przemysłowych i wytwarzanie z nich surowców wtórnych, oraz technologie energetyczne z naciskiem na urządzenia do produkcji energii elektrycznej i cieplnej OZE, wykorzystanie energii z odpadów (np. biopaliwa 3-ciej generacji, technologie spalania), ogólne technologie produkcji energii (np. mikro-turbiny, wodór i ogniwa paliwowe, pompy cieplne, skojarzona produkcja ciepła i energii, wymienniki ciepła), dystrybucje, magazynowanie energii, oraz energooszczędność w procesach przemysłowych i budynkach (np. izolacja cieplna struktury budynku, izolacja termiczna ścian, energooszczędne okna, systemy wentylacji i klimatyzacji).
Proces weryfikacji składa się kilku etapów, począwszy od kontaktu wytwórcy technologii z akredytowaną jednostką weryfikującą, poprzez sprawdzenie przez jednostkę weryfikującą, czy dane rozwiązanie kwalifikuje się do weryfikacji (tzw. quick scan), następnie przygotowanie pełnego wniosku aplikacyjnego z opisem technologii i deklaracją jej funkcjonowania, ocenę istniejących danych i gdy to konieczne wskazanie na konieczność przeprowadzenia dodatkowych badań, a skończywszy na raporcie z weryfikacji, który potwierdza zbadane parametry działania i publikacji świadectwa weryfikacji na stronach Komisji Europejskiej.
Produktem weryfikacji ETV jest raport z weryfikacji oraz Świadectwo Weryfikacji. Dokumenty te mogą być wykorzystane przez wnioskodawcę w kontaktach biznesowych, by przedstawić udokumentowane, innowacyjne cechy swojego produktu. Świadectwo Weryfikacji jest publikowane na stronie Komisji Europejskiej. Świadectwo Weryfikacji będzie przydatne w przypadku gdy: nie ma standardów odzwierciedlających innowacyjne parametry technologii, certyfikowanie/aprobaty nie są ujednolicone w UE, wartości parametrów znacznie lepsze od ustalonych norm oraz parametrów technologii konwencjonalnych, nie ma możliwości odniesienia się do innych podobnych technologii, w celu ustanowienia silnej pozycji na rynku.
W Polsce działają dwie akredytowane jednostki przeprowadzające weryfikacje w obszarach materiały, odpady i zasoby oraz technologie energetyczne. Pierwszą z nich jest jednostka weryfikacyjna w Instytucie Technologiczno-Przyrodniczym (ITP) w Poznaniu, drugą Zakład Weryfikacji Technologii Środowiskowych działający w Instytucie Ochrony Środowiska – Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie.
Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy dzięki grantowi uzyskanemu z Komisji Europejskiej ma możliwość uzyskania dofinansowania do weryfikacji prowadzonych przez Zakład Weryfikacji Technologii Środowiskowych. Dofinansowanie to jest na poziomie do 45% i jest przewidziane dla pierwszych 12 weryfikacji. Dodatkowo w ramach grantu Komisja Europejska pokryje w pełni koszty wykonania skróconego przeglądu technologii tzw. „Quick Scan” na warunkach ustalonych przez Zakład WTŚ. Więcej informacji o programie EU ETV można dowiedzieć się ze stron www.etv.ios.edu.pl oraz http://www.mos.gov.pl/kategoria/4675_etv/.
Renata Osiecka, Zakład Weryfikacji Technologii Środowiskowych, IOŚ-PIB
