Szykuje się podwyższenie celu OZE na 2030 rok
Aktualna dyrektywa o odnawialnych źródłach energii została opublikowana w unijnym dzienniku ustaw zaledwie pod koniec 2018 roku, a już w ubiegłym roku Komisja Europejska sygnalizowała, że potrzebne są w niej zmiany, które pozwolą dostosować ją do nowych, ambitniejszych celów Unii Europejskiej jeśli chodzi o redukcję emisji CO2.
Druga dyrektywa o odnawialnych źródłach energii (RED II), nad którą prace zostały sfinalizowane w 2018 roku, wyznaczyła cele Unii Europejskiej w obszarze zielonej energii na 2030 rok. Dyrektywa RED II zastąpiła pierwszą dyrektywę OZE z 2009 r., która dotyczyła perspektywy 2020 r.
Zapisy, które pojawiły się w dyrektywie RED II, miały doprowadzić do osiągnięcia unijnego celu redukcji emisji CO2 do roku 2030. W 2018 roku Unia Europejska uzgodniła, że cel ten wyniesie 40 proc. w porównaniu z poziomem emisji z 1990 r. Później jednak UE zdecydowała o zwiększeniu celu redukcji emisji do 55 proc.
To oznaczało potrzebę dostosowania unijnych aktów prawnych w obszarze energetyki do nowego, wyższego celu redukcji emisji CO2.
– Aktualne prognozy wskazują, że jeżeli obecne polityki zostaną w pełni wdrożone, redukcja emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. wyniosłaby około 45 proc. w porównaniu z poziomami z 1990 r. przy wyłączeniu emisji pochodzących z użytkowania gruntów i związanego z nim pochłaniania oraz około 47 proc. przy uwzględnieniu użytkowania gruntów. Jest jednak oczywiste, że mimo iż obecne cele w zakresie energii powinny pozwolić na przekroczenie naszego aktualnego celu w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych, nie będzie ono wystarczające do osiągnięcia celu polegającego na redukcji emisji gazów cieplarnianych o 55 proc. Aby osiągnąć ten cel, należy poddać rewizji zarówno przepisy dotyczące klimatu, jak i polityki energetyczne pod kątem podniesienia tych ambitnych celów – oceniła Komisja Europejska w wydanym we wrześniu 2020 r. dokumencie określanym jako Climate Target Plan.
Aby unijne przepisy dotyczące energetyki umożliwiły realizację nowego celu emisji CO2, Bruksela uruchomiła procedurę rewizji dyrektywy o odnawialnych źródłach energii (2018/2001) oraz dyrektywy o efektywności energetycznej (2018/2002).
Komisja zapowiedziała również rewizję tzw. krajowych planów na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030, które musiały opracować poszczególne państwa Unii Europejskiej, określając swoje indywidualne cele w zakresie udziału zielonej energii na 2030 r. Może to wiązać się z wezwaniem państw UE do zwiększenia przyjętych w tych planach celów udziału OZE w krajowych miksach energetycznych.
W sprawie zmian w unijnej dyrektywie RED II Komisja Europejska prowadziła w ostatnich miesiącach konsultacje publiczne. Teraz KE poinformowała o ich efektach.
W konsultacjach prowadzonych od 12 października do 9 lutego wzięło udział ponad 39 tys. podmiotów, w tym 38,4 tys. to osoby fizyczne, a 645 to organizacje, wśród których 71 proc. to firmy i stowarzyszenia reprezentujące biznes, a 16 proc. stanowiły organizacje pozarządowe i środowiskowe.
Około 40 proc. uczestników konsultacji pochodziło z czterech krajów – Hiszpanii, Holandii, Niemiec i Szwecji. W konsultacjach wzięły też udział podmioty spoza UE – głównie z USA i Wielkiej Brytanii.
Uczestnicy konsultacji mogli wskazać swoje preferencje, odpowiadając na pytania, z których 54 miało charakter zamknięty, a 42 otwarty.
Silne poparcie dla wyższego celu OZE
Gdy w 2018 roku przyjmowano dyrektywę RED II, Unia Europejska zatwierdziła cel redukcji emisji CO2 o 40 proc. do roku 2030 w porównaniu z emisjami z roku 1990.
Aby taka redukcja została osiągnięta, w dyrektywie RED II zapisano cel udziału zielonej energii w unijnym miksie energetycznym na poziomie 32 proc.
Nie wyznaczono przy tym indywidualnych celów dla krajów UE – w przeciwieństwie do pierwszej dyrektywy z 2009 roku, do której wpisano, obok ogólnego celu dla UE na poziomie 20 proc., także indywidualne, obligatoryjne cele dla poszczególnych państw.
Cele z dyrektywy z 2009 r. różniły się znacząco w zależności od państwa. Najwyższy cel na poziomie 49 proc. przyjęto dla Szwecji, a najniższy na poziomie 10 proc. da Malty. Dla Polski ustalono cel 15 proc.
Niewywiązanie się z indywidualnych celów na 2020 r. może oznaczać konieczność zakupienia „wirtualnych” nadwyżek zielonej energii od krajów, które swoje cele wypełniły.
Dyrektywa RED II nie przewidziała dla krajów członkowskich indywidualnych celów na rok 2030. Za to Bruksela miała zyskać narzędzia pozwalające na wyegzekwowanie wystarczająco ambitnych, krajowych strategii w zakresie zwiększania udziału zielonej energii. Te strategie kraje UE miały zapisać w swoich krajowych planach na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030.
O zdanie w sprawie podniesienia unijnych celów OZE na rok 2030 zostali zapytani uczestnicy konsultacji dotyczących planowanej rewizji dyrektywy RED II.
Większość – 80 procent uczestników konsultacji – poparła zwiększenie celu OZE w stosunku do poziomu zapisanego w aktualnej wersji unijnej dyrektywy 2018/2001.
Dodatkowo 64 proc. ankietowanych opowiedziało się za wprowadzeniem do dyrektywy RED II obligatoryjnych celów na poziomie krajów członkowskich – czyli tak jak w pierwszej dyrektywie.
Aż 86 proc. respondentów poparło zwiększenie unijnego celu udziału zielonej energii w transporcie. Zgodnie z aktualnym celem do 2030 roku co najmniej 14 proc. paliw wykorzystywanych w transporcie ma pochodzić ze źródeł odnawialnych, przy czym biopaliwa pierwszej generacji o wysokim ryzyku „pośredniej zmiany sposobu użytkowania gruntów” od 2030 roku nie będą już wliczane do celów UE w zakresie energii odnawialnej. Od 2019 roku udział biopaliw pierwszej generacji w realizacji tych celów ma stopniowo maleć, aż do osiągnięcia zerowego poziomu w 2030 roku.
Uczestnicy konsultacji w większości postulowali również zwiększenie celu OZE jeśli chodzi o obszar ogrzewania i chłodzenia. Zgodnie z obecnymi regulacjami udział zielonej energii w konsumpcji energii w tym obszarze ma rosnąć co roku przeciętnie o 1,3 proc. Zwiększenie tego celu uznało za potrzebne w sumie 67 proc. respondentów. Przy tym 51 proc. uznało, że nie powinno się wprowadzać w tym obszarze wiążących celów dla krajów UE.
Dodatkowo 67 proc. odpowiadających uznało, że potrzebne jest wprowadzenie celu OZE w przemyśle, w tym 12 proc. uznało, że taki cel powinien obowiązywać tylko wybrane sektory przemysłu.
We wnioskach z konsultacji dotyczących nowelizacji dyrektywy RED II unijni urzędnicy podkreślają potrzebę wprowadzenia dodatkowych kryteriów wykorzystania biomasy pochodzenia leśnego. Jednak 56 proc. uczestników konsultacji uznało, że obecne kryteria dotyczące wykorzystania biomasy leśnej nie powinny być zmieniane.
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
