Zielone inwestycje dadzą więcej miejsc pracy w Bełchatowie niż elektrownia
Autorzy raportu wykonanego na zlecenie fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi zapewniają, że inwestycje związane z energetyką odnawialną i efektywnością energetyczną w okolicach Bełchatowa mogą wygenerować nawet 6 razy więcej miejsc pracy w regionie niż obecnie tworzy tam największa polska elektrownia.
Województwo łódzkie może stać się drugim największym beneficjentem unijnych funduszy na sprawiedliwą transformację regionów węglowych – wynika z nowego raportu Fundacji Instrat powstałego na zlecenie ClientEarth Prawnicy dla Ziemi. Warunkiem jest stworzenie planu odchodzenia od węgla w regionie oraz akceptacja celu neutralności klimatycznej do 2050 r.
Autorzy raportu analizują potencjał tworzenia nowych miejsc pracy w regionie bełchatowskim, jaki daje wykorzystanie unijnych środków na sprawiedliwą transformację. Według Instratu, zielone miejsca pracy mogą z nawiązką zastąpić obecne zatrudnienie w górnictwie i spalaniu węgla brunatnego w Elektrowni Bełchatów.
Jak wyliczają autorzy, województwo łódzkie ma szansę pozyskania nawet 48 mld zł z funduszy europejskich na lata 2021-2027, w tym 13 mld zł z mechanizmu sprawiedliwej transformacji, lub połowę tych środków jeśli Polska nie zadeklaruje neutralności klimatycznej do 2050 r. To kwota porównywalna z całkowitą wartością środków unijnych przeznaczonych na projekty na tym terenie od czasu akcesji Polski do UE. Zielone inwestycje, które powstaną dzięki tym środkom, mogą wygenerować 61 tys. miejsc pracy w porównaniu do 10 tys. aktualnych miejsc pracy w kompleksie bełchatowskim.
Paweł Czyżak, współautor analizy, podkreśla, że kluczowa jest deklaracja neutralności klimatycznej do 2050 przez rząd. Jak zapewnia, bez takiej deklaracji środków na sprawiedliwą transformację energetyczną będzie dwukrotnie mniej, a Bełchatów może stracić szansę na utworzenie 25 tys. miejsc pracy.
– Zwolennicy energetyki węglowej niezmiennie utrzymują, że zakończenie spalania węgla spowoduje falę masowych zwolnień w elektrowniach i kopalniach. Jest wręcz odwrotnie – na przykładzie Bełchatowa pokazujemy bowiem, że zielone inwestycje mogą wygenerować nawet sześciokrotnie więcej miejsc pracy, niż obecnie zatrudnia Kompleks Elektrowni Bełchatów – wyjaśnia Paweł Czyżak.
Zdaniem autorów, największe zatrudnienie, wynoszące 25 tys. osób, mogą wygenerować inwestycje w termomodernizację, 19 tys. duże instalacje fotowoltaiczne, 6,5 tys. prosumencka energetyka słoneczna i 4,8 tys. produkcja baterii do pojazdów elektrycznych, a przy zaangażowaniu finansowania prywatnego – biznesu oraz międzynarodowych instytucji finansowych, liczby te mogą być kilkukrotnie wyższe.
Katarzyna Szwarc, współautorka raportu i liderka programu Zrównoważone finansowanie dla sprawiedliwej transformacji w Fundacji Instrat, podkreśla, że kluczowe będzie zaangażowanie prywatnych inwestorów oraz międzynarodowych instytucji rozwojowych.
– Środki finansowe potrzebne na sprawiedliwą transformację są znaczące, ale możliwe do pozyskania przy pomocy takich instrumentów jak zrównoważone obligacje lub finansowanie hybrydowe – zauważa Katarzyna Szwarc.
Głównym celem unijnego Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji i powiązanego z nim Funduszu Sprawiedliwej Transformacji jest stworzenie miejsc pracy i utrzymanie potencjału ekonomicznego regionów odchodzących od węgla. Pomoc finansowa jest przydzielana według trzech kryteriów: wysokości emisji gazów cieplarnianych w regionie, zatrudnienia w przemyśle i zatrudnienia w przemyśle górniczym i wydobywczym.
Województwo łódzkie, ze względu na kompleks w Bełchatowie ma najwyższe w Polsce emisje CO2 w skali kraju, co daje mu szanse na otrzymanie znacznych środków z tego mechanizmu.
Warunkiem otrzymania 50 proc. środków będzie przygotowanie tzw. Terytorialnego Planu Transformacji Energetycznej i przekazanie go Komisji Europejskiej do końca 2020 r. Drugie 50 proc. środków otrzyma Polska, jeśli zgodzi się na przyjęcie celu neutralności klimatycznej do 2050 r.
Jak podkreśla Ilona Jędrasik z Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, pokłady węgla brunatnego w Bełchatowie wyczerpią się w najbliższych 10-15 latach, a koszty utrzymania największego emitenta CO2 w Europie wraz z rosnącymi cenami uprawnień do emisji stają się coraz wyższe.
– Unia Europejska deklaruje znaczne wsparcie w rozwoju zielonych miejsc pracy i zielonych technologii, ale w zamian społeczeństwo europejskie oczekuje zaprzestania szkodliwego dla klimatu spalania węgla. Władze samorządowe oraz spółka muszą więc podjąć szybką i jednoznaczną decyzję dotyczącą stopniowego zamykania elektrowni oraz rezygnacji z budowy nowej kopalni węgla brunatnego w Złoczewie – komentuje Ilona Jędrasik.
Nowe zielone miejsca pracy to dla regionu szansa na zatrzymanie młodych ludzi. ClientEarth przytacza wyniki badań wśród lokalnej młodzieży zleconych przez organizację Źródła, z których wynika, że aż 46 proc. uczniów szkół ponadgimnazjalnych z Bełchatowa i okolic zamierza wyjechać z regionu po ukończeniu szkoły. Jako przyczyny takiej decyzji wskazują m.in brak możliwości rozwoju, chęć polepszenia jakości życia i złą jakość środowiska.
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
