Nowe przepisy dla prosumentów. Tak ma wyglądać bilansowanie międzyfazowe
Ministerstwo Klimatu opublikowało projekty rozporządzeń mających doprecyzować zasady współpracy prosumentów i spółdzielni energetycznych z zakładami energetycznymi. Zarówno prosumenci jak i spółdzielnie mają uzyskać możliwość właściwego bilansowania międzyfazowego, a informacje na ten temat mają być im udostępniane w czytelny sposób za pomocą platform internetowych. Nowe przepisy mają ponadto ujednolicić procedury przyłączania mikroinstalacji.
Do opracowania rozporządzeń regulujących zasady funkcjonowania prosumentów, mikroinstalacji i spółdzielni energetycznych ministerstwo właściwe ds. energii zobligowała przyjęta w połowie ubiegłego roku nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii.
Teraz w końcu opracowane przez Ministerstwo Klimatu projekty rozporządzeń pojawiły się na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Opublikowano w sumie projekty trzech rozporządzeń.
Bilansowanie międzyfazowe i większa przejrzystość
Pierwszy to projekt rozporządzenia Ministra Klimatu w sprawie dokonywania rejestracji, bilansowania i udostępniania danych pomiarowych oraz rozliczeń prosumentów energii odnawialnej.
Jak zapewniają autorzy projektu rozporządzenia, jego celem jest „uszczegółowienie obowiązujących przepisów ustawowych, rozwianie wątpliwości interpretacyjnych, a tym samym rozbieżności w ich stosowaniu, jak również bardziej precyzyjne uszczegółowienie sytuacji, które okazały się problemowe w praktyce”.
Jedną z kluczowych spraw do wyjaśnienia w kontekście rozliczeń energii wprowadzanej do sieci przez prosumentów w systemie opustów jest tzw. bilansowanie międzyfazowe. Wraz z opublikowaniem projektu rozporządzania, w końcu pojawia się szansa na przyjęcie regulacji, które sprawią, że zakłady energetyczne zaczną prowadzić rozliczenia w tym zakresie w sposób korzystny dla prosumentów.
Rozporządzenie przygotowane przez Ministerstwo Klimatu ma doprecyzować (w art. 2 ust. 1 i 2), że „układ pomiarowo-rozliczeniowy powinien rejestrować odrębnie ilość energii elektrycznej, która w ciągu danej godziny fizycznie została wprowadzona i pobrana z sieci elektroenergetycznej”.
Jak informują autorzy projektu rozporządzenia, jego celem jest określenie „dokładnego sposobu bilansowania energii elektrycznej wprowadzonej i pobranej na wszystkich fazach, w tym w przypadku przyłączenia instalacji OZE jednofazowej na jednej fazie trójfazowej instalacji elektrycznej”.
– Bilansowanie energii jest dokonywane w ciągu godziny. Od sumy energii pobranej w ciągu tej godziny odejmowana jest suma energii wprowadzonej w ciągu tej godziny. W ten sposób jedynie wynik tego działania jest traktowany na potrzeby rozliczeń jako energia wprowadzona lub pobrana (w zależności od wyniku), natomiast reszta traktowana jest jako autokonsumpcja, która nie podlega systemowi opustów czy opłatom, gdyż jest traktowana w sposób identyczny, jak energia która nie została pobrana ani wprowadzona do sieci. Dodatkowo, nie mają znaczenia różnice w zakresie ilości energii pobranej lub wprowadzonej fizycznie na poszczególnych fazach, gdyż ilość tej energii jest sumowana do ogólnej ilości energii wprowadzonej i pobranej w ciągu danej godziny, i w ten sposób bilansowana – czytamy w projekcie rozporządzenia.
Kolejny przepis ujęty w projekcie rozporządzenia wyjaśnia jak ma być rozumiane bilansowanie dla instalacji jedno- i trójfazowych.
– W takim wypadku energia wprowadzona przez instalację odnawialnego źródła energii na jednej fazie jest zaliczana na poczet sumy energii wprowadzonej na wszystkich fazach i rozliczana zgodnie ze wzorem. Instalacja jednofazowa odnawialnego źródła energii jest więc traktowana w sposób identyczny jak instalacja trójfazowa odnawialnego źródła energii.
Sposób prowadzenia bilansowania energii obrazują następujące przykłady, które zostały opisane w uzasadnieniu rozporządzenia przygotowanego przez Ministerstwo Klimatu:
- Przykład 1 – instalacja trójfazowa
Założenia:
2 kWh – ilość energii pobranej na fazie 1,
1 kWh – ilość energii pobranej na fazie 2,
0,5 kWh – ilość energii pobranej na fazie 3,
1 kWh – ilość energii wprowadzonej na fazie 1 przez trójfazową mikroinstalację,
1 kWh – ilość energii wprowadzonej na fazie 2 przez trójfazową mikroinstalację,
1 kWh – ilość energii wprowadzonej na fazie 3 przez trójfazową mikroinstalację.
Obliczenia:
Energia podlegająca rozliczeniu [Er(t)] = (2 kWh – 1 kWh) + (1 kWh – 1 kWh) + (0,5 kWh – 1 kWh) = 1 kWh + 0 + (- 0,5 kWh) = 0,5 kWh
Ogólna ilość energii podlegająca rozliczeniu wynosi 0,5 kWh w danej godzinie i jest to jedynie energia pobrana z sieci.
- Przykład 2 – instalacja jednofazowa
Założenia:
2 kWh – ilość energii pobranej na fazie 1,
1 kWh – ilość energii pobranej na fazie 2,
0,5 kWh – ilość energii pobranej na fazie 3,
0 kWh – ilość energii wprowadzonej na fazie 1,
0 kWh – ilość energii wprowadzonej na fazie 2,
4 kWh – ilość energii wprowadzonej na fazie 3 przez jednofazową mikroinstalację.
Obliczenia:
Energia podlegająca rozliczeniu [Er(t)] = (2 kWh – 0 kWh) + (1 kWh – 0 kWh) + (0,5 kWh – 4 kWh) = 2 kWh + 1 kWh + (-3,5) = -0,5 kWh
Ogólna ilość energii podlegająca rozliczeniu wynosi 0,5 kWh w danej godzinie i jest to jedynie energia wprowadzona do sieci.
Autorzy projektu rozporządzenia uwzględnili także zasady rozliczania energii wprowadzanej i pobieranej z sieci w sytuacji posiadania przez odbiorcę taryfy wielostrefowej.
– Jeżeli występuje więcej niż jedna strefa czasowa, energia jest dodatkowo rozliczana w odpowiednich strefach czasowych. Najpierw w strefie czasowej tożsamej, a następnie w pozostałych. Jeżeli jednak występują więcej niż dwie strefy czasowe, jest ona rozliczana w kolejności od strefy z najwyższym poziomem składnika zmiennego stawki sieciowej aż do najniższego – czytamy w uzasadnieniu.
W uzasadnieniu projektu rozporządzenia czytamy, że rozliczenie energii wprowadzanej do sieci przez prosumentów ma być dokonywane po przeprowadzonym przez sprzedawcę „zsumowaniu już zbilansowanych danych cząstkowych dla całego okresu rozliczeniowego”.
Ponadto doprecyzowuje się, że najpierw ma być rozliczana energia wprowadzona do sieci w najdawniejszym okresie rozliczeniowym, o ile podlega ona jeszcze rozliczeniu zgodnie z ustawą (maksymalny okres na zrealizowanie opustu to 12 miesięcy), następnie rozliczana ma być energia wprowadzona później, aż do wprowadzonej najpóźniej w bieżącym okresie rozliczeniowym.
Zgodnie z projektem rozporządzenia, prosumenci mają uzyskać dostęp do platformy elektronicznej z danymi na temat swojego zużycia energii, jak również poprawności bilansowania danych i dokonywania rozliczeń przez operatora sieci dystrybucyjnej i sprzedawcę energii. Odpowiedzialni za udostępnienie takiej platformy mają być sprzedawcy energii.
Na takiej platformie sprzedawcy mają udostępniać prosumentom te same pliki z danymi, które otrzymali od operatorów sieci dystrybucyjnej w celu dokonania rozliczenia.
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu w sprawie dokonywania rejestracji, bilansowania i udostępniania danych pomiarowych oraz rozliczeń prosumentów energii odnawialnej można znaleźć na stronie RCL pod tym linkiem.
Jednolite zasady przyłączenia mikroinstalacji
Drugi z projektów rozporządzeń opublikowanych w piątek dotyczy wymagań technicznych, warunków przyłączenia oraz współpracy mikroinstalacji z systemem elektroenergetycznym.
Celem tego rozporządzenia, przygotowanego przez Ministerstwo Klimatu w porozumieniu z Ministerstwem Rozwoju, ma być „redukcja i uproszczenie formalności związanych z przyłączaniem mikroinstalacji, a tym samym uatrakcyjnienie procesu inwestycyjnego”.
Jak wskazują autorzy tego rozporządzenia, po pierwsze wprowadzono ujednolicony wzór zgłoszenia mikroinstalacji, jak również wzór wniosku o wydanie warunków przyłączenia. – Możliwość zaznaczenia opcji, że dokument, w zależności od spełnienia wymagań, będzie automatycznie traktowany odpowiednio jako zgłoszenie lub wniosek o wydanie warunków przyłączenia ma na celu uniknięcie sytuacji, w której składający złoży nieodpowiednie pisma, a tym samym przedłuży postępowanie, chociaż zakres danych w obu przypadkach jest bardzo podobny.
Zaproponowano, aby postępowanie zmierzające do przyłączenia można było przeprowadzić za pomocą elektronicznego kanału komunikacji.
Ponadto wskazuje się, że termin na uzupełnienie braków formalnych we wniosku o przyłączenie ma wynosić co najmniej 30 dni. Wniosek nieuzupełniony lub niepoprawiony w terminie wyznaczonym na uzupełnienie braków przez przedsiębiorstwo energetyczne ma pozostawiać się bez rozpatrzenia.
W uzasadnieniu projektu rozporządzenia podkreśla się, że przedsiębiorstwo energetyczne nie będzie mogło żądać informacji i pism wykraczających poza zakres określony we wzorze w formularza zgłoszenia.
Dodatkowo wprowadzono ujednolicony sposób określania łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej mikroinstalacji na potrzeby procesu przyłączeniowego (art. 3 ust. 2):
Przy określaniu łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej mikroinstalacji, w tym na potrzeby postępowania o przyłączenie mikroinstalacji do sieci, uwzględnia się moc znamionową czynną w przypadku instalacji:
1) odnawialnego źródła energii wykorzystującej do wytwarzania energii elektrycznej biogaz lub biogaz rolniczy, podaną przez dostawcę lub producenta zespołu urządzeń służących do wytwarzania energii elektrycznej ‑ zespołu prądotwórczego, na tabliczce znamionowej, a w przypadku jej braku, moc znamionową czynną tego zespołu określoną przez jednostkę posiadającą akredytację Polskiego Centrum Akredytacji;
2) innej niż wskazana w pkt 1, podaną przez producenta na tabliczce znamionowej generatora, modułu fotowoltaicznego lub ogniwa paliwowego.
W załączniku do tego rozporządzenia wskazuje się natomiast szczegółowe wymagania techniczne w zakresie przyłączenia mikroinstalacji do sieci oraz warunki jej współpracy z systemem elektroenergetycznym.
Ten dokument, a także proponowany przez Ministerstwo Klimatu wzór wniosku o określenie warunków przyłączenia mikroinstalacji do sieci elektroenergetycznej/ zgłoszenie przyłączenia mikroinstalacji do sieci elektroenergetycznej można znaleźć na stronie RCL pod tym linkiem.
Spółdzielnie energetyczne
Trzeci z opublikowanych projektów rozporządzeń dotyczy spółdzielni energetycznych. Wprowadzenie tej koncepcji do ustawy o odnawialnych źródłach energii było efektem poprawki wniesionej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi pod koniec czerwca 2019 r. na finalnym etapie procedowania ostatniej nowelizacji ustawy o OZE.
Zgodnie z przyjętą definicją spółdzielnię energetyczną rozumie się jako „spółdzielnię w rozumieniu ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze lub ustawy z dnia 4 października 2018 r. o spółdzielniach rolników, której przedmiotem działalności jest wytwarzanie energii elektrycznej lub biogazu, lub ciepła, w instalacjach odnawialnego źródła energii i równoważenie zapotrzebowania energii elektrycznej lub biogazu, lub ciepła, wyłącznie na potrzeby własne spółdzielni energetycznej i jej członków, przyłączonych do zdefiniowanej obszarowo sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub sieci dystrybucyjnej gazowej lub sieci ciepłowniczej”.
Ponadto warunkiem dla spółdzielni energetycznej ma być: 1) prowadzenie działalności na obszarze gminy wiejskiej lub miejsko-wiejskiej w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej lub na obszarze nie więcej niż 3 tego rodzaju gmin bezpośrednio sąsiadujących ze sobą; 2) liczba jej członków mniejsza niż 1000; 3) w przypadku gdy przedmiotem jej działalności jest wytwarzanie: a) energii elektrycznej: łączna moc zainstalowana elektryczna wszystkich instalacji odnawialnego źródła energii ma umożliwiać pokrycie w ciągu roku nie mniej niż 70 proc. potrzeb własnych spółdzielni energetycznej i jej członków i ma nie przekraczać 10 MW, b) ciepła: łączna moc osiągalna cieplna ma nie przekraczać 30 MW, c) biogazu: roczna wydajność wszystkich instalacji ma nie przekraczać 40 mln m3.
Tak rozumiane spółdzielnie energetyczne mają otrzymać prawo do rozliczeń nadwyżek energii nieskonsumowanej i wprowadzonej do sieci w systemie tzw. opustów, który obowiązuje dotychczasowych prosumentów od połowy 2016 r., kiedy został wprowadzony do ustawy o OZE.
Spółdzielnie energetyczne mogą korzystać z rozliczeń w systemie opustów, który wcześniej był zarezerwowany tylko dla prosumentów, ale w stosunku 1 do 0,6, czyli niższym od innych prosumentów posiadających prawo do rozliczeń w stosunku 1:0,8 (instalacje do 10 kW) lub 1:0,7 (10-50 kW).
Mimo, że spółdzielnie energetyczne funkcjonują w ustawie o OZE już od trzeciego kwartału 2019 r., nadal w naszym kraju nie powstał żaden taki podmiot. Brakowało szczegółowych zasad ich funkcjonowania. Teraz w końcu zostały one wskazane w projekcie rozporządzenia przygotowanego przez Ministerstwo Klimatu.
Opusty w spółdzielni
W projekcie rozporządzenia przedstawionego przez Ministerstwo Klimatu, opracowanego w porozumieniu z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, doprecyzowuje się zasady rozliczania nadwyżek energii wprowadzanej do sieci przez członka spółdzielni w systemie opustów, pomniejszających koszty energii konsumowanej z sieci (składników zmiennych energii i dystrybucji).
Zgodnie z zaproponowanymi rozwiązaniami „wartość ujemną stanowiącą w danej godzinie wynik bilansowania po pomniejszeniu współczynnikiem ilościowym 0,6, uwzględnia się w bilansowaniu energii elektrycznej w następnej godzinie”. Natomiast wartość dodatnią „stanowiącą w danej godzinie wynik bilansowania uwzględnia się do naliczenia wysokości opłat: a) proporcjonalnie do ilości pobranej energii przez poszczególnych odbiorców w danej godzinie, b) zgodnie z cenami lub stawkami opłat ustalonymi w obowiązujących taryfach dla poszczególnych odbiorców w danej godzinie”.
Niewykorzystana w danym okresie energia elektryczna, stanowiąca wartość ujemną bilansowania, ma być wykorzystana w kolejnych okresach rozliczeniowych, jednak nie dłużej niż w kolejnych 12 miesiącach, licząc od zakończenia okresu rozliczeniowego, w którym nastąpiło niewykorzystanie tej energii.
Gdzie szukać paneli fotowoltaicznych?
Poniżej przedstawiamy ranking serwisu Oferteo.pl dotyczący 18 343
firm instalujących panele fotowoltaiczne, najlepszych w 2020 roku w
poszczególnych miastach:
Projekt rozporządzenia na temat spółdzielni powiela ponadto rozwiązania dotyczące zasad bilansowania międzyfazowego, rozliczeń w przypadku instalacji jedno- i trójfazowych, rozliczeń w sytuacji korzystania przez członków spółdzielni z taryf wielostrefowych, a także udostępniania danych za pomocą elektronicznych platform – jakie zostały zapisane w opublikowanym jednocześnie, opisanym wyżej projekcie rozporządzenia dotyczącego prosumentów.
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu w sprawie dokonywania rejestracji, bilansowania i udostępniania danych pomiarowych oraz rozliczeń spółdzielni energetycznych jest dostępny na stronie RCL pod tym linkiem.
Konsultacje
Publikując w piątek 15 maja projekty rozporządzeń na temat zasad rozliczeń prosumentów, przyłączania mikroinstalacji i funkcjonowania spółdzielni energetycznych, Ministerstwo Klimatu skierowało je jednocześnie do konsultacji, które mają potrwać dwa tygodnie. Rozporządzenia mają wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia.
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
