Samorządowe postulaty ws. energetyki obywatelskiej

Samorządowe postulaty ws. energetyki obywatelskiej
Fot. Więcej niż Energia

Nowo wybrani samorządowcy, którzy w ostatnich wyborach zapowiedzieli, że postawią na rozwój energetyki obywatelskiej, spotkali się w Katowicach podczas szczytu klimatycznego COP24. Wspólnie przygotowali apel do rządu i Komisji Europejskiej o zwiększenie nakładów na rozwój energetyki obywatelskiej.

Spośród ponad 160 osób kandydatek i kandydatów, którzy przed wyborami samorządowymi podpisali deklarację „Popieram energetykę obywatelską”, dwadzieścia osób zdobyło mandaty. W piątek 7 grudnia część z nich spotkała się w Katowicach z członkami ruchu „Więcej Niż Energia”, aby wspólnie wypracować apel do polskiego rządu oraz Komisji Europejskiej o zwiększenie nakładów oraz zapewnienie sprzyjających i stabilnych warunków rozwoju energetyki obywatelskiej w Polsce.

Zarówno samorządowcy jak i inni członkowie ruchu „Więcej Niż Energia” są zgodni, że działać należy natychmiast. W ciągu najbliższych miesięcy w Polsce i Brukseli przyjętych zostanie wiele ustaleń, kluczowych nie tylko dla krajowego, ale i unijnego wsparcia działań proklimatycznych w przyszłej unijnej perspektywie finansowej.

REKLAMA

Jak podkreśla ruch „Więcej niż Energia”, przed końcem tego roku Polska, jak wszystkie, pozostałe kraje członkowskie UE, jest zobowiązana przedstawić tzw. NECP – Krajowy Plan dla Energii i Klimatu, mający wytyczyć cele i zapewnić zgodność polityki krajowej z celami energetycznymi wspólnoty europejskiej. Do połowy stycznia trwają zaś konsultacje „Polityki Energetycznej Państwa do roku 2040”.

Wreszcie, w pierwszej połowie roku 2019, jeszcze przed wyborami do Parlamentu Europejskiego, w Brukseli mogą zapaść ustalenia co do ewentualnego podwyższenia tzw. celu klimatycznego (udziału wydatków na ochronę klimatu w budżecie unijnym) z 25 proc. na 40 proc. oraz kilku innych postulatów jak np. climate proofing, mechanizmu wykluczającego unijne finansowanie inwestycji działających na szkodę klimatu.

Oprócz zwiększenia nakładów oraz zapewniania spójności inwestycji z celami klimatycznymi, główne postulaty formułowane przez samorządowców dotyczyły zapewnienia bardziej demokratycznego modelu podejmowania decyzji, już na etapie negocjowania umowy partnerstwa i programów operacyjnych, a także zwiększenia dostępności funduszy na czystą, bezemisyjną energetykę. Uczestnicy spotkania byli zgodni, że projekty obywatelskie – klastry i spółdzielnie energetyczne, projekty podnoszące efektywność energetyczną, rozwój OZE, walka z ubóstwem energetycznym oraz działania na rzecz czystego powietrza w przyszłych programach operacyjnych powinny być traktowane priorytetowo.

Aby uniknąć katastrofy klimatycznej, pilnie potrzebujemy niskoemisyjnej transformacji całej gospodarki – globalnej, europejskiej i polskiej. W nowym rozdaniu środków unijnych musimy nie tylko priorytetowo uwzględnić inwestycje w efektywność energetyczną, odnawialne źródła energii czy niskoemisyjny transport publiczny, ale zmienić też sposób wydatkowania tych funduszy. W Polsce to właśnie samorządy, wspólnoty lokalne, prosumenci stają się liderami przemian i to im należy się wsparcie dużo większe niż dotychczas – komentuje Joanna Furmaga, prezes Związku Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć.

REKLAMA

W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele samorządów różnych szczebli od radnych miast, gmin i powiatów, przez prezydentów miast po przedstawiciela urzędu marszałkowskiego woj. śląskiego, które w tym roku zostało piątym samorządem wojewódzkim, jaki przestąpił do ruchu „Więcej Niż Energia”.

Gościem specjalnym spotkania był Rzecznik Praw Obywatelskich RP, Adam Bodnar. Podkreślił on, że o ile wybór strategii energetycznych nie leży w zakresie działań RPO zajmującego się ochroną podstawowych praw obywateli, to kluczem do zmiany obecnego modelu i upowszechniania energetyki obywatelskiej jest w obecnych warunkach wspieranie i upowszechnianie oddolnych ruchów społecznych. Wskazał również ciekawą i znaczącą zmianę w podejściu do tego zagadnienia w niektórych krajach unijnych – np. na Węgrzech, gdzie utworzono dodatkowe stanowisko rzecznika ds. przyszłych pokoleń w randze zastępcy RPO, odpowiedzialnego za przestrzeganie i rozwój zasady solidaryzmu społecznego.

Twócy ruchu „Więcej Niż Energia” oceniają, że projekt „Polityki Energetycznej Polski do 2040 r.”, zaprezentowany niedawno przez Ministerstwo Energii, „zakładający m.in. całkowite wygaszenie lądowych farm wiatrowych i utrzymywanie węglowego, scentralizowanego status quo, wskazuje, że w resorcie energetyki sięgnięto po założenia z XX wieku i na wsparcie rozwoju energetyki rozproszonej z jego strony nie należy na razie liczyć”.

Polska Zielona Sieć podkreśla, że wyjątkiem w narracji rządowej są zapowiedzi minister przedsiębiorczości i technologii Jadwigi Emilewicz, która na początku grudnia publicznie zapowiedziała bardziej zdecydowane wspieranie rozwoju energetyki obywatelskiej i złożenie stosownych uwag swojego resortu do tego projektu. Remedium na rosnące ceny prądu Minister Emilewicz upatruje właśnie w rozwoju energetyki rozproszonej, w modelu prosumenckim, klastrowym i spółdzielczym.

Ruch „Więcej Niż Energia” planuje przekazanie wspólnego apelu do rządu i Komisji Europejskiej w połowie grudnia.

redakcja@gramwzielone.pl


© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.