Raport HEAL: jak produkcja energii wpływa na nasze zdrowie?
Produkcja energii jest procesem znacząco wpływającym na stan zdrowia społeczeństwa. W Polsce, kraju o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu w Unii Europejskiej, energetyka węglowa powinna być zastępowana przez odnawialne, przyjazne zdrowiu źródła energii – pisze organizacja HEAL Polska, zajmująca się badaniem wpływu środowiska na zdrowie publiczne.
Energetyka węglowa to jedno z najbardziej szkodliwych dla zdrowia źródeł energii, a spalanie paliw stałych powinno zostać zaprzestane do 2050 roku – takie wnioski płyną z najnowszej publikacji HEAL pt. Energia przyjazna zdrowiu. Czy i jak źródła energii wpływają na stan zdrowia publicznego? porównującej skutki zdrowotne poszczególnych źródeł produkcji energii.
Energetyka w znaczącym stopniu determinuje stan zdrowia publicznego danego społeczeństwa. Sposób, w jaki produkujemy prąd i ciepło może przyczyniać się do powstawania zagrożeń środowiskowych bezpośrednio związanych z podwyższonym ryzkiem chorób czy przedwczesnych zgonów. Jest to szczególnie zauważalne w Polsce, najbardziej zanieczyszczonym pod względem jakości powietrza krajem Unii Europejskiej, w którym energetyka w ponad 80 proc. opiera się na wysokoemisyjnym spalaniu węgla. Z kolei energetyka jądrowa może powodować skażenie radioaktywne i chemiczne, a wydobycie gazu ziemnego może zanieczyszczać wody gruntowe, zatruwając ludzi i środowisko. Zdecydowanie najlepsze z punktu widzenia zdrowia człowieka są odnawialne źródła energii – z uwzględnieniem odpowiednich restrykcji co do stosowanych komponentów oraz ich prawidłowej utylizacji.
Głos ten wydaje się być szczególnie ważny w kontekście niedawnego przyjęcia nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii, która w znacznym stopniu hamuje rozwój energetyki obywatelskiej – najmniej szkodliwej z punktu widzenia zdrowia, a jednocześnie wpływającej na poprawę bezpieczeństwa energetycznego kraju. Nowelizacja ustawy OZE (wraz z tzw. ustawą odległościową) przyczyni się również do ograniczenia rozwoju energetyki wiatrowej, która zaspokajała stosunkowo duży procent zapotrzebowania na energię, posiadając jednocześnie ogromny potencjał rozwoju.
– Choć każde źródło energii może powodować większe lub mniejsze skutki dla zdrowia ludzi, to spalanie paliw stałych jest największym zagrożeniem dla jakości powietrza, zwłaszcza w kraju, gdzie normy szkodliwych substancji w powietrzu są notorycznie przekraczane, a każdego roku ponad 40 tys. osób umiera przedwcześnie z powodu oddychania zanieczyszczonym powietrzem – mówi Weronika Piestrzyńska z HEAL Polska. – Rozwój produkcji energii ze źródeł odnawialnych – mimo, iż wymaga wykonywania kompleksowej oceny oddziaływania na zdrowie – znacząco przyczyni się do poprawy zdrowia publicznego w Polsce. Bardzo ważne jest także podnoszenie efektywności energetycznej oraz redukcja konsumpcji energii w skali całego społeczeństwa.
Odchodzenie od węgla powinno następować stopniowo – jak sugeruje HEAL – do 2040 r. węgiel powinien całkowicie zniknąć z miksu energetycznego, a tymczasowe wsparcie dla systemu opartego o OZE powinno stanowić spalanie gazu. Organizacja podkreśla także znaczenie wykonywania kompleksowych analiz wpływu strategii energetycznych na zdrowie publiczne i zaangażowania sektora ochrony zdrowia w dyskusję na temat stosowanych źródeł energii oraz ich skutków zdrowotnych.
Health and Environment Alliance jest wiodącą europejską organizacją typu non-profit analizującą wpływ środowiska na zdrowie obywateli Unii Europejskiej. Przy wsparciu ponad 70 organizacji członkowskich uczestniczy w różnorodnych procesach decyzyjnych, przedstawiając niezależne ekspertyzy i dowody naukowe opracowane przez podmioty zajmujące się ochroną zdrowia. Członkowie HEAL to międzynarodowe i europejskie organizacje, a także grupy krajowe i lokalne z 25 krajów – zarówno w państwach członkowskich UE, jak i szerszym regionie europejskim, zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia.
- Raport pt. Energia przyjazna zdrowiu. Czy i jak źródła energii wpływają na stan zdrowia publicznego?
HEAL Polska
