Unia chce ambitniejszej polityki klimatycznej
Wczoraj Bruksela zaprezentowała założenia Europejskiego Zielonego Ładu (European Green Deal), który ma określić politykę klimatyczną Unii Europejskiej na najbliższe lata i w końcu doprowadzić Wspólnotę do zeroemisyjności.
Według najnowszych planów Komisji Europejskiej, której od niedawna przewodzi Ursula von der Leyen, do marca 2020 roku Unia ma mieć nowe prawo klimatyczne, mające stanowić swoistą mapę drogową dla państw europejskich w drodze do przeprowadzania transformacji energetycznej.
Problem polega jednak na tym, że na razie brak jest konkretów, a poszczególne państwa UE nie są zgodne, co do tego jak nowe prawodawstwo ma wpłynąć na unijną politykę handlową czy podatkową.
Europejski Zielony Ład zakłada, że przy jednoczesnym ścinaniu emisji gazów cieplarnianych ma następować rozwój gospodarczy, a transformacja energetyczna ma w nim pomagać. Dlatego tak istotną kwestią, którą w ramach porozumienia chce uregulować Bruksela, jest polityka handlowa. W tym momencie wiadomo jedynie, że UE chce wspierać przede wszystkim towary, które zostały wyprodukowane w sposób uwzględniający cele redukcji emisji i usługi, które nie przyczyniają się do jej zwiększenia. Ponadto handlując z państwami trzecimi, Bruksela chce uzależnić wysokość cła w zależności od śladu węglowego generowanego przez dane towary będące przedmiotem wymiany.
Propozycja Komisji Europejskiej zakłada, że do 2050 roku UE ma być całkowicie zeroemisyjna, a wcześniej do 2030 roku ma ściąć emisje o około 50-55 procent, chociaż wcześniej miało to być około 40 proc. Cel ten został zapisany w Pakiecie Zimowym i nadal obowiązuje. Problem polega jednak na tym, że nie ma na razie konkretów jak do niego dojść.
Są natomiast podziały. Już teraz wiadomo, że we Wspólnocie istnieje rozdźwięk co do roli energii nuklearnej w osiągnięciu neutralności klimatycznej. Rumunia, Bułgaria, Francja i niektóre kraje Europy Wschodniej domagają się, by w definicji zielonych inwestycji mieściły się elektrownie jądrowe, a co za tym idzie ich budowa była objęta preferencyjnym systemem podatkowym, jak i przywilejami w ich finansowaniu. Jednakże nie wszystkie unijne kraje podzielają to stanowisko i na razie brak w tej kwestii porozumienia.
Jeden z postulatów Europejskiego Zielonego Ładu może być szczególnie istotny z polskiego punktu widzenia, jako że zakłada, iż transformacja energetyczna ma odbyć się w sposób sprawiedliwy, a więc największe wsparcie finansowe mają otrzymać kraje, które mogą ponieść największe straty w wyniku dekarbonizacji. Wziąwszy pod uwagę, że Polska obecnie aż niemal 80 proc. energii elektrycznej i około 74 proc. ciepła pozyskuje z węgla, to właśnie nasz kraj będzie zapewne jednym z największych beneficjentów unijnej pomocy.
Na razie Bruksela mówi o łącznej sumie wsparcia na poziomie około 100 mld euro, ale konkrety poznamy w styczniu przyszłego roku. Wiadomo, że pieniądze mają pochodzić zarówno z budżetu samej Unii jak i z Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
Co istotne również z punktu widzenia borykającej się z problemem smogu Polski, do 2050 roku wszystkie unijne kraje mają całkowicie zaprzestać generowania zanieczyszczeń, jednak nie tylko powietrza, ale i wody oraz gleby.
Zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu, Bruksela zamierza rozszerzyć system handlu emisjami, tak by objął on również cieszące się dotychczas uprzywilejowaną pozycją linie lotnicze, ale i transport morski. Ta pierwsza kwestia również budzi kontrowersje i jest kością niezgody pomiędzy poszczególnymi krajami UE. Wspólnota chce też, by za emisję musieli płacić właściciele samochodów osobowych i dostawczych.
Na razie jednak Europejski Zielony Ład to więcej pytań niż odpowiedzi. Na te ostatnie przyjdzie nam poczekać przynajmniej do przyszłego roku.
Joanna Kędzierska
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
