Polemika z raportem PKEE „Ambitnie, ale realnie – mapa drogowa rozwoju OZE w Polsce”

W ostatnich tygodniach Polski Komitet Energii Elektrycznej zaprezentował opracowanie pt. „Ambitnie, ale realnie – mapa drogowa rozwoju OZE w Polsce”. Niestety w materiale tym pojawiły się nieścisłości odnoszące się do energetyki słonecznej (inaczej fotowoltaiki lub PV) . A ponieważ w mediach toczy się ożywiona debata na temat OZE, to warto zrozumieć i obalić mity rozpowszechniane w ww. raporcie – pisze Polskie Stowarzyszenie Energetyki Słonecznej (PSES). 

Komunikat PSES:

MIT :  KOSZT PRODUKCJI ENERGII ZE SŁOŃCA TO 750 ZŁ/MWh

REKLAMA

FAKT: KOSZT PRODUKCJI ENERGII ZE SŁOŃCA JEST PONIŻEJ 500 ZŁ/MWh

Autorzy „mapy rozwoju OZE” szacują znormalizowany koszt produkcji energii ze słońca (ang. LCOE) na 750 zł/MWh. Aby określić poprawną wartość, warto oprzeć się na faktach tj. tegorocznych wynikach aukcji w krajach o zbliżonych do Polski uwarunkowaniach rozwoju energetyki słonecznej:

• Niemcy –  Federalne Ministerstwo Gospodarki i Energii poinformowało, że zwycięskie w aukcjach oferty dla fotowoltaiki oscylowały między 90 a 100 EUR/MWh (376-418 zł/MWh)
• Wielka Brytania – Ministerstwo Energii i Klimatu podało wyniki aukcji OZE, w której przyznano wsparcia na poziomie 79,23 GBP/MWh (ok. 440 PLN/MWh) elektrowniom fotowoltaicznym

Nasuwa się więc pytanie w jaki sposób LCOE energii słonecznej miałoby być w Polsce o 70% wyższe niż w przedstawionych krajach, biorąc pod uwagę zbliżone koszty inwestycyjne i operacyjne oraz podobny wskaźnik produktywności?! Być może autorzy ww. raportu  pomylili wartości (nie chce nam się wierzyć w celowe wprowadzanie w błąd) i przyjęli kwoty taryf gwarantowanych dla mikroinstalacji PV montowanych na dachach (do 750 zł/MWh wg. nowej ustawy OZE), co nie ma nic wspólnego ze wskaźnikiem LCOE dla fotowoltaiki.

MIT: ENERGIA ZE SŁOŃCA JEST NAJDROŻSZA

FAKT: FOTOWOLTAIKA DRUGĄ NAJTAŃSZĄ TECHNOLOGIĄ OZE

Kolejny obszar raportu, który wymaga krytycznego komentarza, to ocena relatywnej atrakcyjności kosztowej technologii OZE. Co ciekawe, analiza oparta na faktach i wiarygodnych źródłach, pokazuje z goła odwrotne wnioski od tych prezentowanych przez autorów raportu. Fotowoltaika jest obecnie drugą najtańszą technologią wytwarzania energii elektrycznej (w polskich warunkach), po lądowej energetyce wiatrowej, spośród technologii przedstawionych w analizie PKEE. Potwierdza to zarówno raport Komisji Europejskiej „Subsidies and costs of EU energy, Final report”, jak również opracowanie Instytutu Frauenhofer ISE „Levelized cost of electiricity renewable energy technologies”.

Zastanawiające i niepokojące jest, że analitycy z Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej, prezentując dane o koszcie produkcji energii z biomasy – technologii bardzo drogiej – dopuścili się pewnej manipulacji – przedstawili koszt produkcji energii z biomasy z połączeniu z kosztem technologii elektrowni konwencjonalnych współspalających biomasę z węglem, które trudno uznać za OZE.

MIT: FOTOWOLTAIKA NAJDROŻSZYM SCENARIUSZEM REALIZACJI PAKIETU KLIMATYCZNEGO

FAKT: PV WRAZ Z WIATREM NAJTAŃSZYM SCENARIUSZEM REALIZACJI PAKIETU KLIMATYCZNEGO

REKLAMA

Zgadzamy się ze stanowiskiem PKEE, że konieczna jest efektywna kosztowo ścieżka rozwoju OZE, jednak zaprezentowany w dokumencie scenariusz kosztów OZE dla gospodarki, zawiera 3 błędne założenia: (i) błędny jednostkowy koszt produkcji energii ze słońca – co wykazaliśmy wcześniej; (ii) bardzo pesymistyczne założenia co do spadku kosztu instalacji PV w przyszłości (według Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej koszt produkcji energii w instalacjach fotowoltaicznych spadał najszybciej spośród wszystkich technologii OZE, tylko w latach 2010-2014 o 65%) (iii) za nieporozumienie należy również uznać, iż autorzy raportu wierzą (bo tylko wiarą a nie wiedzą na temat procesu inwestycyjnego można wytłumaczyć takie założenie), iż jest możliwe wybudowanie 15 000 MW mocy elektrowni słonecznych w ciągu kilku lat, bo tyle potrzeba by wyprodukować energii ze słońca w scenariuszu PKEE.

Identyczna analiza scenariuszy kosztów OZE, ale skorygowana o trzy opisane powyżej błędy, wskazuje, że dla Polski najbardziej efektywnym kosztowo będzie rozwój energetyki wiatrowej dla instalacji powyżej 1 MW oraz fotowoltaiki dla instalacji do 1MW. Poniższy wykres, obrazuje taki optymalny scenariusz w podziale na technologie OZE, w ramach obowiązujących od niedawna regulacji.  

Można pokusić się nawet o stwierdzenie, iż scenariusz przestawiany przez PKEE promuje najdroższe rozwiązanie dla Polskiej gospodarki, ponieważ zakłada wydanie dziesiątków miliardów złotych na technologię współspalania, która nie ma nic wspólnego z OZE. Bardzo możliwe, iż w takim scenariuszu okaże się za kilka lat Polska gospodarka wyda do kieszeni największych grup energetycznych (które są beneficjentami technologii współspalania) miliardy złotych, a w zamian nie „otrzyma” ani 1 MW OZE.

MIT: ENERGETYKA SŁONECZNA W NIEWIELKIM STOPNIU BĘDZIE STYMULOWAĆ GOSPODARKĘ

FAKT: PV BĘDZIE STYMULOWAĆ GOSPADARKĘ POLSKI BARDZIEJ NIŻ INNE TECHNOLOGIE OZE

Rozwój fotowoltaiki będzie miał pozytywny wpływ na rozwój polskiej gospodarki. Już obecnie inwestorzy mogą wybrać rozwiązania, które w 90% kosztów inwestycyjnych będą pochodzić z Polski. Z raportu Instytutu Energetyki Odnawialnej „Rynek fotowoltaiczny w Polsce 2012” wynika, że w Polsce już kilka lat temu działało 14 producentów wytwarzających moduły fotowoltaiczne (np. SELFA GE S.A. czy Georyt Solar) . Jak oszacowano ich maksymalna moc produkcyjna wynosi 580 MW rocznie co jest wystarczającą ilością na pokrycie zapotrzebowania w Polsce, więc wbrew powszechnej opinii panele z Chin nie muszą okazać się dominującym źródłem pochodzenia, tym bardziej, iż Unia Europejska chroni rynek wspólnoty poprzez mechanizmy anty-dumpingowych minimalnych cen importu na panele produkcji chińskiej.

Oprócz producentów modułów, inne branże również zwiększą zatrudnienie by zrealizować inwestycje PV – developerzy,  firmy budowlane, dostawcy konstrukcji mocujących (np. Remor S.A.),  producenci stacji transformatorowych i okablowania (np. ZPUE S.A.,ENCO Sp. z o.o.), firmy ochroniarskie etc. Zatem stwierdzenie, że fotowoltaika będzie miała negatywny wpływ na stymulację polskiej gospodarki jest przekłamaniem. Poniższy wykres przedstawia porównanie źródła (kraju) pochodzenia poszczególnych składników inwestycji w instalację wiatr (on shore) oraz instalację fotowoltaiczną. 

Mamy nadzieję, że nasza polemika z raportem PKEE przyczyni się do lepszej wiedzy na temat technologii fotowoltaicznej. Z jednej strony cieszymy się, że toczy się ożywiona debata na temat różnych technologii odnawialnych źródeł energii, pozwalająca na edukacje i świadomy wybór priorytetów OZE dla polskiej gospodarki. Z drugiej strony, martwi nas, iż powstaje tak wiele opracowań, które nie zawierają źródeł, danych analitycznych i stanowią subiektywną ocenę autorów nie opartą na weryfikowalnych faktach, w związku z czym nie mogą być podstawą do rzetelnych wniosków.

W związku z tym chcielibyśmy serdecznie zaprosić Państwa na debatę w formie spotkania na temat kosztów technologii OZE (LCOE) i optymalnego udziału poszczególnych technologii w polskim systemie energetycznym. Liczymy na Państwa obecność.               

Paweł Konieczny, Prezes Fundacji Myśli Ekologicznej

Tomasz Sęk. Prezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Słonecznej

Przemysław Pięta, Rada Programowa Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Słonecznej